Okuvamile

Yini i-Acne? Iphathwa kanjani?

ierdoganierdoganNovemba 8, 2025
Yini i-Acne? Iphathwa kanjani?Okuvamile • Novemba 8, 2025Yini i-Acne? Iphathwakanjani?Okuvamile • Novemba 8, 2025

Yini i-Acne?

I-acne yisifo sesikhumba esivamile, esitholakala ebusweni, emhlane, esifubeni nasehlombe ngenxa yokusebenza ngokweqile kwamafutha esikhumbeni. Ivame kakhulu ebantwini abaneminyaka engu-14 kuya ku-20. Izinguquko zamahomoni kulesi sikhathi zibangela ukuthi isikhumba sikhiqize uwoyela omningi. Uma imithambo yamafutha ivinjiwe, kwakheka amabhamuza amancane abizwa ngokuthi “comedone”. Lezi zingaguquka zibe amachashaza amnyama noma amhlophe ngokuhamba kwesikhathi.

I-acne akusona isifo sesikhumba kuphela, kodwa futhi ingaba nomthelela ezingqondweni nasezizweni zomuntu. Nokho, ngenxa yezindlela zesimanje zodokotela besikhumba, i-acne ingalawulwa ngokuphelele futhi impilo yesikhumba ibuyiselwe esimweni esihle.

Yiziphi izimbangela ze-acne?

Isizathu esiyinhloko se-acne ukwanda kwamahomoni e-androgen. Lawa mahomoni akhuphuka kakhulu ngesikhathi sobusha kubafana nakwintombazane.
Imithambo yamafutha ikhula futhi ikhiqize uwoyela omningi ngenxa yale mihomoni, okuholela ekuvinjweni kwemigudu yesikhumba.

Ezinye izimbangela zifaka phakathi:

  • Ukuzalwa nalokhu (genetic predisposition): Umlando womndeni udlala indima enkulu ekuthuthukiseni i-acne.

  • Ukucindezeleka: Ukucindezeleka okuqhubekayo kungaphazamisa ibhalansi yamahomoni futhi kwandise i-acne.

  • Ukusebenzisa izimonyo ezingafanele: Imikhiqizo evala izimbotshana ingavusa i-acne.

  • Izinguquko zamahomoni: Izikhathi zokuya esikhathini, ukukhulelwa, noma ukusebenzisa amaphilisi okulawula inzalo kungabangela ukuvela kwe-acne.

  • Ukudla: Ukudla ushukela, ufulawa omhlophe, ukudla okuthosiwe kanye nobisi ngokweqile kungandisa i-acne kwabanye abantu.

Yiziphi izimpawu ze-acne?

I-acne ivamise ukuqala ngokuvinjwa kwemithambo yamafutha. Ngenxa yalokhu:

  • Amacomede avaliwe (amachashaza amhlophe)
    Amabhamuza amancane amhlophe angaphansi kwesikhumba.

  • Amacomede avulekile (amachashaza amnyama)
    Amacomede afinyelela ebusweni besikhumba futhi ahlangana nomoya-mpilo. Umbala wawo uba mnyama ngenxa yokuxhumana nomoya, hhayi ngenxa yokungcola.

Kwezinye izimo ezinzima, kungavela izilonda ezinomkhuhlane, ama-cyst noma ama-nodule. Kodwa lezi zingalapheka ngokuphelele uma kutholakala ukwelashwa okufanele.

Yiziphi izindlela zokwelapha i-acne?

1. Ukwelashwa Kwezokwelapha

  • I-acne elula: Ama-creams, ama-solution noma ama-gel ane-antibiotic angasetshenziswa.
    Kufanele kusetshenziswe ama-moisturizer angenawo uwoyela ukuvimbela isikhumba ukuthi singomi.

  • I-acne ephakathi nendawo noma enzima: Kungadingeka amaphilisi e-antibiotic noma ukwelashwa nge-isotretinoin.
    Lokhu kufanele kwenziwe ngaphansi kokuqondisa kukadokotela wesikhumba kuphela.

  • I-acne ebangelwa amahomoni: Amaphilisi okulawula inzalo noma imithi elungisa amahomoni ingasiza ekuthuthukiseni isimo.

2. Izindlela Ezisekelayo

  • Ukupheela kwesikhumba (ama-acid ezithelo, i-glycolic acid, i-lactic acid, i-TCA):
    Kusiza ukuvuselela ungqimba oluphezulu lwesikhumba, kuvule izimbotshana futhi kwehlise ukubonakala kwezibazi.

  • Izinhlelo ze-laser: Zisebenza kahle ngesikhathi se-acne esebenzayo noma ekwelapheni izibazi ze-acne.

  • Izinhlelo ze-fractional laser: Zivame ukusetshenziswa ezibazini ezinzima ze-acne.

Ingabe i-acne ingelapheka ngezindlela zemvelo?

Ngaphandle kokwelashwa kwezokwelapha, ezinye izithako zemvelo zingase zixhase impilo yesikhumba. Kodwa lezi akumele zithathe indawo yeseluleko sikadokotela, kufanele zisetshenziswe njengesengezo kuphela.

  • I-Aloe Vera: Yehlisa ukuvuvukala esikhumbeni, inikeza umphumela wokuthulisa.

  • Extract ye-Tea Eluhlaza: Ngenxa yokuba ne-antioxidant, isiza ukususa ama-radical mahhala futhi ilawule uwoyela esikhumbeni.

  • Uwoyela Wesihlahla Setiye (Tea Tree Oil): Ngenxa yezakhiwo zawo ezilwa namagciwane, unganciphisa amagciwane e-acne. (Qaphela: Kufanele usebenzise uwoyela ocekelwe phansi.)

  • Uwoyela we-Lavender: Unomphumela wokuthulisa esikhumbeni futhi unganciphisa ukubonakala kwezibazi.

  • Ukwelashwa nge-Chamomile: Kuthulisa isikhumba futhi kwehlise ukubomvu.

  • Ukuphuza amanzi amaningi nokudla okulinganiselayo: Ukuphuza okungenani amalitha amabili amanzi ngosuku nokudla imifino nezithelo kusiza isikhumba ukuthi sizivuselele.

Yini okufanele uyazi uma uphila ne-acne?

  • I-acne yisimo esithatha isikhathi eside; idinga ukubekezela nokulandela imiyalelo njalo.

  • Ukucindezela, ukuklwebha noma ukudlala namabhamuza kungandisa amathuba okuba nezibazi.

  • Kufanele kukhethwe imikhiqizo yokuhlanza engenawo utshwala futhi enebhalansi ye-pH.

  • Ukusebenzisa i-sunscreen kubalulekile engxenyeni yokwelashwa kwe-acne.

  • Ukugwema ugwayi nokudla okuneshukela ngesikhathi sokwelashwa kungashesha inqubo yokuphulukisa.

Ekugcineni;

I-acne yisifo sesikhumba esingalawulwa ngokuphelele ngokubekezela nendlela efanele.
Ukwelashwa okufanele kwezokwelapha, izindlela zemvelo ezisekelayo kanye nemikhuba yokuphila enempilo kusiza isikhumba ukuba sibe msulwa, siphile futhi sibe nesimo esilingene ngokuhamba kwesikhathi.
Khumbula, yonke isikhumba sinamandla okuvuselela; okubalulekile ukuqondiswa kahle nokunakekelwa okuqhubekayo.

Uyithanda le ndatshana?

Yabelana nabangani bakho