Ilmu Untuk Semua, Di Mana Saja

လည်ချောင်းနာခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများကဘာလဲ။ သက်သာစေသောနည်းလမ်းများနှင့် ကျွမ်းကျင်သူ၏ အကူအညီ မည်သည့်အခါလိုအပ်သနည်း။

လည်ချောင်းနာခြင်းသည် အအေးမိခြင်းနှင့် တုပ်ကွေးအပါအဝင် အထက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါများတွင် မကြာခဏတွေ့ရသော အခက်အခဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် အစားအစာဝင်သောက်ခြင်း၊ စကားပြောခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူခြင်းကို ခက်ခဲစေသည့်အထိ ပြင်းထန်နိုင်သည်။ အများအားဖြင့် လည်ချောင်းနာခြင်းကို အိမ်တွင် လွယ်ကူစွာ သက်သာစေသည့်နည်းလမ်းများဖြင့် ထိန်းချုပ်နိုင်သည်။ သို့သော် ကြာရှည်စွာ ဆက်လက်နာခြင်း၊ ပြင်းထန်ခြင်း သို့မဟုတ် ထပ်တလဲလဲ ဖြစ်ပေါ်လာပါက အောက်ခံရောဂါတစ်ခု ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန်နှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝင်ရောက်ကုသမှု လိုအပ်နိုင်သည်။

လည်ချောင်းနာခြင်းဆိုသည်မှာဘာလဲ၊ မည်သည့်အခြေအနေများတွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သလဲ။

လည်ချောင်းနာခြင်းသည် အစားအစာဝင်သောက်သည့်အခါ ပိုမိုနာကျင်ခြင်း၊ မီးလောင်သကဲ့သို့ ခံစားရခြင်း၊ ထိုးထွင်းခြင်း သို့မဟုတ် ယားယံခြင်းတို့ဖြင့် ပေါ်ထွက်လာသော လည်ချောင်းတွင် အနာအဆာဖြစ်စေသော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပြင်ပလူနာဌာနသို့ လာရောက်သူများတွင် အများဆုံးတွေ့ရသော ရောဂါလက္ခဏာများအနက် တစ်ခုဖြစ်သည်။ အများအားဖြင့် ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း (အထူးသဖြင့် ဗိုင်းရပ်စ်), ပတ်ဝန်းကျင်အကြောင်းအရာများ, အာလူးဂျင်များနှင့် လည်ချောင်းယားယံခြင်းတို့နှင့် ဆက်စပ်သည်။

လည်ချောင်းနာခြင်းသည် လည်ချောင်းရှိ တစ်ခြားဒေသများကို သက်ရောက်နိုင်သည်-

• ပါးစပ်အနောက်ပိုင်းတွင်- ဖာရင်ဂျိုက်တစ်

• လည်ချောင်းတံတားများတွင် ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် အနီရောင်ဖြစ်ခြင်း- တွန်စီလိုက်တစ် (လည်ချောင်းတံတားရောင်ရမ်းခြင်း)

• အသံကြောတွင် ပြဿနာများ- လာရင်ဂျိုက်တစ်

လည်ချောင်းနာခြင်း၏ အများဆုံးတွေ့ရသည့် အကြောင်းရင်းများကဘာလဲ။

လည်ချောင်းနာခြင်းသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ အဓိကအကြောင်းရင်းများမှာ-

ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း- အအေးမိခြင်း၊ တုပ်ကွေး၊ COVID-19၊ မိုနိုနျူကလီယိုစစ်၊ ချယ်ရီ၊ ရေချဉ်သီး၊ ကာဘာကလပ်စီစစ်ကဲ့သို့သော ဗိုင်းရပ်စ်များသည် အများဆုံးဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများဖြစ်သည်။

ဘက်တီးရီးယားရောဂါပိုးဝင်ခြင်း- စထရက်တိုကိုက်ဘက်တီးရီးယားများ (အထူးသဖြင့် ကလေးများတွင် မကြာခဏတွေ့ရသည်) အဓိကဖြစ်ပြီး၊ ရှားရှားပါးပါးဂိုနိုရီးယား၊ ခလမီဒီယာကဲ့သို့သော လိင်လမ်းဖြင့် ကူးစက်သော ဘက်တီးရီးယားများလည်း လည်ချောင်းတွင် ရောဂါဖြစ်စေနိုင်သည်။

အာလူးဂျီ- ဖုန်မှုန့်၊ ဖုန်၊ တိရစ္ဆာန်အမွှေး၊ ပုပ်သိုးစသည်တို့ကြောင့် ကိုယ်ခံအားတုံ့ပြန်မှုနှင့် နောက်တစ်ဆင့်ဖြစ်ပေါ်လာသော နှာခေါင်းအောက်ပိုင်းရည်ယိုခြင်းသည် လည်ချောင်းယားယံခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။

ပတ်ဝန်းကျင်အကြောင်းအရာများ- ခြောက်သွေ့သောလေ၊ လေထုညစ်ညမ်းမှု၊ ဆေးလိပ်ခိုး၊ ဓာတုပစ္စည်းများသည် လည်ချောင်းခြောက်သွေ့ခြင်းနှင့် အနာတဖြစ်စေနိုင်သည်။

အစာအိမ်အက်စစ်ပြန်တက်ခြင်း (Gastroözofageal Reflü)- အစာအိမ်အက်စစ် အပေါ်သို့တက်လာခြင်းသည် လည်ချောင်းတွင် မီးလောင်သကဲ့သို့ ခံစားရခြင်းနှင့် နာကျင်ခြင်းဖြင့် ပေါ်ထွက်နိုင်သည်။

ထိခိုက်ဒဏ်ရာနှင့် အလွန်အသုံးပြုခြင်း- အသံကြီးကြီးပြောခြင်း၊ အသံအလွန်အသုံးပြုခြင်း၊ လည်ချောင်းသို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းတို့သည်လည်း လည်ချောင်းနာခြင်း၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်နိုင်သည်။

လည်ချောင်းနာခြင်း၏ လက္ခဏာများကဘာလဲ၊ မည်သူတွင် ပိုမိုတွေ့ရသလဲ။

လည်ချောင်းနာခြင်းသည် ယေဘုယျအားဖြင့်-

• အစာဝင်သောက်သည့်အခါ နာကျင်မှုတိုးလာခြင်း၊

• လည်ချောင်းခြောက်သွေ့ခြင်း၊ မီးလောင်သကဲ့သို့ ခံစားရခြင်း၊ ယားယံခြင်း၊

• ဖောင်းပွခြင်းနှင့် အနီရောင်ဖြစ်ခြင်း၊

• တစ်ခါတစ်ရံ အသံပျက်ခြင်း၊

• ထပ်မံ၍ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ကိုယ်အပူချိန်မြင့်ခြင်း သို့မဟုတ် မောပန်းခြင်းကဲ့သို့သော ယေဘုယျရောဂါလက္ခဏာများနှင့်အတူ တွေ့နိုင်သည်။

မည်သူမဆို တွေ့နိုင်သော်လည်း၊ ကလေးများ၊ ကိုယ်ခံအားနည်းသူများ၊ ဆေးလိပ်သောက်သူများ သို့မဟုတ် ညစ်ညမ်းသောလေထုတွင် နေထိုင်သူများတွင် ပိုမိုတွေ့ရသည်။

အိမ်တွင် လည်ချောင်းနာခြင်း သက်သာစေသော နည်းလမ်းများကဘာလဲ။

လည်ချောင်းနာခြင်းအများစုတွင် အောက်ပါနည်းလမ်းများသည် လက္ခဏာများ သက်သာစေရန် အထောက်အကူဖြစ်နိုင်သည်-

• ရေများများနှင့် နွေးနွေးထွေးထွေး အရည်များ သောက်သုံးခြင်း

• ဆားပျော်ရေနွေးဖြင့် ပါးစပ်ဆေးခြင်း (တစ်ခွက်နွေးရေနှင့် ဆားခွက်လက်ဖက်ရည်တစ်ဝက် ထည့်၍)

• နွေးနွေးထွေးထွေး အပင်ရည်လက်ဖက်များ သောက်သုံးခြင်း (ဥပမာ- ပန်းမ, ဆေးဖက်ပင်, ဂျင်ဇာ, အီကီနာစီယာ, ဟတ်မီအမြစ်)

• ပျားရည်နှင့် သံပုရာရည် ရောစပ်သောက်သုံးခြင်း (ပျားရည်ကို တိုက်ရိုက် သို့မဟုတ် အပင်ရည်လက်ဖက်ထဲ ထည့်သောက်နိုင်သည်)

• အခန်းအတွင်း စိုထိုင်းဆေးစက် သုံးခြင်း/အခန်းစိုထိုင်းမှု တိုးမြှင့်ခြင်း

• အသံနှင့် လည်ချောင်းကို အနားယူစေခြင်း၊ အသံကြီးကြီးပြောခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း

• ယားယံစေသော ပတ်ဝန်းကျင်မှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း (ဆေးလိပ်ခိုးမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ)

အချို့သော ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ (ကလောဖ်, ဂျင်ဇာ, အီကီနာစီယာစသည်) သည် လည်ချောင်းနာခြင်းကို သက်သာစေသော သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သော်လည်း၊ ရောဂါရှည်လျားသူများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်သူများ သို့မဟုတ် ဆေးဝါးများကို အမြဲသောက်သုံးသူများသည် ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပြီးမှ သုံးစွဲသင့်သည်။

အစားအသောက်တွင် မည်သည်ကို ရွေးချယ်သင့်သလဲ။

လည်ချောင်းနာခြင်း သက်သာစေရန်-

• နွေးနွေးထွေးထွေး ဟင်းရည်၊ ဒိန်ချဉ်၊ အပျော်၊ မုန့်လိပ်ကဲ့သို့သော ပျော့ပျောင်းပြီး လွယ်ကူစွာ ဝင်သောက်နိုင်သော အစားအစာများကို အကြံပြုသည်

• ဟင်းခတ်မှုန့်များ၊ အက်စစ်ပါဝင်သော၊ အလွန်ပူသော သို့မဟုတ် အလွန်အေးသော အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်

• ပန်းသီးရေနံ၊ ပျားရည် (တစ်ကိုယ်တည်း သို့မဟုတ် နွေးရေနှင့် ရောစပ်သောက်သုံးနိုင်သည်) ကို အထောက်အကူအဖြစ် သုံးနိုင်သည်

ထောပတ်သည် သဘာဝပိုးသတ်သည့် ဓာတ်ပါဝင်သဖြင့် အချို့အခြေအနေများတွင် အကျိုးရှိနိုင်သော်လည်း၊ အစာအိမ်အနာရှိသူများသည် သတိပြုသုံးစွဲသင့်သည်။

လည်ချောင်းနာခြင်းကုသမှုတွင် မည်သည့်နည်းလမ်းများရှိသနည်း။

အောက်ခံအကြောင်းရင်းပေါ်မူတည်၍ ကုသမှုအမျိုးအစားကွဲပြားသည်-

• ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါပိုးကြောင့် ဖြစ်သော လည်ချောင်းနာခြင်းသည် အများအားဖြင့် ကိုယ်တိုင်ပြန်သက်သာလာသည်၊ ပိုးသတ်ဆေးများသည် အသုံးမဝင်ပါ

• ဘက်တီးရီးယားရောဂါပိုးဝင်ခြင်း (ဥပမာ- စထရက်ပ်လည်ချောင်းနာခြင်း) တွင် ဆရာဝန်မှ ချမှတ်သော ပိုးသတ်ဆေးများ လိုအပ်ပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် ၇-၁၀ ရက်ကြာသည်

• နာကျင်မှုနှင့် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်ခြင်းကို သက်သာစေရန် အာစီတာမီနိုဖင် သို့မဟုတ် အိုင်ဘူပရိုဖင် ပါဝင်သော နာကျင်သက်သာဆေးများ အကြံပြုနိုင်သည်

• အာလူးဂျီကြောင့် ဖြစ်သော လည်ချောင်းနာခြင်းတွင် အန်တီဟစ်တာမင်းဆေးများ အထောက်အကူဖြစ်နိုင်သည်

• အစာအိမ်အက်စစ်ပြန်တက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သော လည်ချောင်းနာခြင်းအတွက် အစာအိမ်အက်စစ်လျော့ချသော ကုသမှုနှင့် အစားအသောက်ညှိနှိုင်းမှု လိုအပ်နိုင်သည်

လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် အတူတကွ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော အခြားလက္ခဏာများနှင့် သတိပြုရမည့်အခြေအနေများ

ကြာရှည်စွာ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပေါ်နေသော လည်ချောင်းနာခြင်းသည် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်ခြင်း၊ အစာဝင်သောက်ရာတွင်/အသက်ရှူရာတွင် အခက်အခဲရှိခြင်း၊ လည်ပင်း သို့မဟုတ် မျက်နှာဖောင်းပွခြင်း၊ ထွေးရည်တွင် သွေးပါခြင်း၊ ပြင်းထန်သော နားနာခြင်း၊ ပါးစပ်/လက်တွင် အဖုအပိန့်ထွက်ခြင်း၊ အဆစ်နာခြင်း သို့မဟုတ် ထူးခြားသော ထွေးရည်ယိုခြင်းကဲ့သို့သော ပြဿနာများနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်လာပါက ချက်ချင်း ဆရာဝန်ထံ သွားရောက်ပြသသင့်သည်။

လည်ချောင်းနာခြင်းကို မည်သို့ ခွဲခြားသတ်မှတ်သနည်း။

ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်သည် သင့်အခက်အခဲများကို နားထောင်ပြီး ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အတိတ်မှတ်တမ်းကို စစ်ဆေးကာ ကိုယ်တွင်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်သည်။ လိုအပ်ပါက အလျင်အမြန် အန်တီဂျင်စမ်းသပ်မှု သို့မဟုတ် လည်ချောင်းယိုစစ်ခြင်းဖြင့် ရောဂါပိုးအမျိုးအစားကို သတ်မှတ်နိုင်သည်။

ကလေးများတွင် လည်ချောင်းနာခြင်း- မည်သို့ သတိပြုသင့်သလဲ။

ကလေးများတွင်လည်း လည်ချောင်းနာခြင်းသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပြီး အများအားဖြင့် အနားယူခြင်း၊ ရေများများသောက်ခြင်းနှင့် သင့်တော်သော နာကျင်သက်သာဆေးဖြင့် သက်သာလာသည်။ သို့သော် ကလေးများကို အက်စပရင်မပေးသင့်သော်လည်း (Reye ဆင်ဒရုမ်းအန္တရာယ်ကြောင့်) အမြဲတမ်း ကလေးဆရာဝန်၏ အကြံပြုချက်ကို လိုက်နာသင့်သည်။

လည်ချောင်းနာခြင်း ကြာရှည်တည်ရှိခြင်းသည် ဘာကို ဆိုလိုသနည်း။

တစ်ပတ်ထက်ပိုကြာသော သို့မဟုတ် မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်သော လည်ချောင်းနာခြင်းသည် ရောဂါပိုးရှည်လျားခြင်း၊ အာလူးဂျီ၊ အစာအိမ်အက်စစ်ပြန်တက်ခြင်း၊ အကြီးအရွယ်ကင်ဆာ သို့မဟုတ် အခြားပြင်းထန်သော အကြောင်းရင်းများနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်။ ဤအခြေအနေတွင် ကျွမ်းကျင်သော ကျန်းမာရေးပညာရှင်ထံ သွားရောက်ပြသသင့်သည်။

လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် ကာကွယ်ဆေးများ

တုပ်ကွေးနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါအချို့အတွက် ဖန်တီးထားသော ကာကွယ်ဆေးများသည် သက်ဆိုင်ရာရောဂါများကို ကာကွယ်ရာတွင်နှင့် တိုက်ရိုက်မဟုတ်သော်လည်း လည်ချောင်းနာခြင်းအန္တရာယ်လျော့နည်းစေရန် အကျိုးရှိသည်။ စထရက်တိုကိုက်ရောဂါပိုးကူးစက်မှုကို ကာကွယ်ရန် အထူးကာကွယ်ဆေးသည် လူထုအတွင်းတွင် မရှိသော်လည်း ယေဘုယျကာကွယ်မှုအတွက် သန့်ရှင်းရေးကောင်းမွန်စွာထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် လူစုလူဝေးနေရာများမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းသည် အရေးကြီးသည်။

လည်ချောင်းနာခြင်းကို ကာကွယ်ရန် နေ့စဉ်ဘဝတွင် မည်သည့်အရာများ ပြုလုပ်သင့်သလဲ။

• လက်ဆေးခြင်းအလေ့အထကို တိုးမြှင့်ပါ၊ လူစုလူဝေးနေရာများတွင် မကြာခဏ ပိုးသတ်ဆေးသုံးပါ

• ပုဂ္ဂိုလ်ရေးပစ္စည်းနှင့် မျက်နှာပြင်သန့်ရှင်းရေးကို သတိပြုပါ

• ကိုယ်ခံအားတိုးစေသော အာဟာရညီညွတ်မှုနှင့် အားကစားကို တစိုက်မတ်မတ် ပြုလုပ်ပါ

• ဆေးလိပ်မသောက်ပါနှင့် ဆေးလိပ်ခိုးထဲတွင် မနေရပါနှင့်

• ယေဘုယျကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများကို မလွဲမသွေ ပြုလုပ်ပါ

လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် ချောင်းဆိုးခြင်းအကြား ဆက်နွယ်မှု

လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် ချောင်းဆိုးခြင်းသည် အများအားဖြင့် တစ်ခုတည်းသော အထက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါတွင် တစ်ပြိုင်နက်တည်း ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ လည်ချောင်းယားယံခြင်းသည် ချောင်းဆိုးမှုတုံ့ပြန်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ကြာရှည်စွာ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်စွာ ချောင်းဆိုးခြင်းသည် အခြားအကြောင်းရင်းတစ်ခု ရှိနိုင်သည်ကို မမေ့ပါနှင့်။

လည်ချောင်းနာခြင်းအကြောင်း မကြာခဏမေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ

၁။ လည်ချောင်းနာခြင်း မည်မျှရက်အတွင်း သက်သာသနည်း။
လည်ချောင်းနာခြင်းအများစုသည် ၅-၇ ရက်အတွင်း အိမ်တွင် ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့ပေးသော နည်းလမ်းများဖြင့် သက်သာလာသည်။ သို့သော် တစ်ပတ်ထက်ပိုကြာခြင်း သို့မဟုတ် ပိုမိုပြင်းထန်လာပါက ဆရာဝန်ထံ သွားရောက်ပြသသင့်သည်။

၂။ အစာဝင်သောက်သည့်အခါ မည်သို့လည်ချောင်းနာသနည်း။
ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း၊ ယားယံခြင်း၊ အာလူးဂျီ၊ အစာအိမ်အက်စစ်ပြန်တက်ခြင်း သို့မဟုတ် လည်ချောင်းတွင် နောက်ထပ်အရာတစ်ခုရှိခြင်းကဲ့သို့သော အကြောင်းရင်းများသည် အစာဝင်သောက်ရာတွင် နာကျင်မှု ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အကြောင်းရင်းကို သတ်မှတ်ရန်နှင့် သင့်တော်သော ကုသမှုအတွက် ကျွမ်းကျင်သူထံ တိုင်ပင်ရန် အရေးကြီးသည်။

3. လည်ချောင်းနာခြင်းအတွက် ဘယ်အပင် သို့မဟုတ် လက်ဖက်ရည်များက ကောင်းသလဲ?
ချမ်းပန်း၊ ဆေးဖက်ဝင်အပင်၊ ဇင်းဇီး၊ ခရုအပင်၊ အီကီနေးရှား၊ ဟတ်မီအမြစ်ကဲ့သို့သော အပင်များသည် ထောက်ပံ့ပေးနိုင်သည်။ မည်သည့် ဆေးဖက်ဝင်ဖြေရှင်းနည်းကိုမဆို အသုံးပြုမီ ကျန်းမာရေးပညာရှင်၏ အကြံဉာဏ်ယူခြင်းသည် သင့်တော်ပါသည်။

4. လည်ချောင်းနာခြင်းအတွက် ဘယ်အခြေအနေများတွင် ဆရာဝန်ထံသွားသင့်သလဲ?
အသက်ရှုရာ၊ အစာအိပ်ရာတွင် ပြင်းထန်စွာ အခက်အခဲရှိခြင်း၊ အဖျားမြင့်ခြင်း၊ လည်ပင်း-မျက်နှာဖောင်းခြင်း၊ ပြင်းထန်သော နာကျင်မှု၊ ထွေးတွင်းသွေးပါခြင်း၊ အသံပျက်ခြင်း၊ ထူးခြားသော အဖျားထွက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရောဂါလက္ခဏာများ (၁ ပတ်ထက်ပိုကြာမြင့်ခြင်း) ရှိပါက မဖြစ်မနေ ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်ထံသွားရပါမည်။

5. ကလေးများတွင် လည်ချောင်းနာခြင်းအတွက် ဘာလုပ်သင့်သလဲ?
ကလေး၏ အသက်အရွယ်၊ အောက်ခံကျန်းမာရေးအခြေအနေနှင့် ထပ်ဆောင်းလက္ခဏာများအပေါ် မူတည်၍ ဆရာဝန်၏ သုံးသပ်ချက်သည် အရေးကြီးပါသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် အနားယူခြင်း၊ အရည်များသောက်ခြင်းနှင့် သင့်လျော်သော နာကျင်သက်သာဆေးများလုံလောက်ပါသည်။ ဆရာဝန်နှင့် မတိုင်မီ အက်စပရင် မပေးပါနှင့်။

6. လည်ချောင်းနာစဉ် ဘယ်အစားအစာ-အဖျော်ယမကာများ သုံးသင့်သလဲ?
ပျော့ပျောင်းပြီး ပူ-နွေးသော၊ လည်ချောင်းကို မထိခိုက်စေသော အစားအစာများ (ဟင်းချို၊ ဒိန်ချဉ်၊ ပျဉ်၊ ပျားရည်၊ ဆေးဖက်ဝင်လက်ဖက်ရည်) ကို ဦးစားပေးသုံးသင့်သည်။ ဟင်းခတ်မှုန့်များနှင့် အက်စစ်ပါဝင်သော ထုတ်ကုန်များကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

7. ကြာမြင့်စွာ လည်ချောင်းနာခြင်းသည် ဘယ်အမျိုးအစားရောဂါများနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သလဲ?
မြဲမြံသော ပိုးဝင်ခြင်း၊ အာလူးဂျီ၊ အစာအိမ်ရေနံပြန်ရောဂါ၊ နှာခေါင်းအုံရောင်ခြင်း၊ မကြာခဏကင်ဆာ သို့မဟုတ် အသံကြိုးရောဂါများသည် ကြာမြင့်သော လည်ချောင်းနာခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။

8. လည်ချောင်းနာခြင်းသည် COVID-19 ၏ လက္ခဏာတစ်ခုလား?
ဟုတ်သည်၊ COVID-19 တွင် လည်ချောင်းနာခြင်းသည် မကြာခဏတွေ့ရသော လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤလက္ခဏာသည် အခြားရောဂါများတွင်လည်း တွေ့နိုင်သည်။ သံသယရှိပါက ကျန်းမာရေးပညာရှင်ထံ ဆက်သွယ်ရန် အရေးကြီးသည်။

9. လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် ချောင်းဆိုးခြင်း တစ်ပြိုင်နက်တည်းရှိပါက ဘာကို သတိထားသင့်သလဲ?
အများအားဖြင့် အထက်ပိုင်း အသက်ရှုလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်သည်။ သို့သော် ကြာမြင့်စွာ၊ ပြင်းထန်စွာ သို့မဟုတ် သွေးပါသော ချောင်းဆိုးခြင်းရှိပါက ချက်ချင်း ဆရာဝန်ထံသွားသင့်သည်။

10. တုပ်ကွေးနှင့် အခြားကာကွယ်ဆေးများသည် လည်ချောင်းနာခြင်းကို လျော့နည်းစေနိုင်သလား?
တုပ်ကွေးနှင့် တချို့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးရောဂါများအတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းသည် ရောဂါဖြစ်နိုင်မှုနှင့် ထိုသို့သော လည်ချောင်းနာခြင်း ဖြစ်ပွားမှုကို လျော့နည်းစေနိုင်သည်။

11. လည်ချောင်းနာခြင်းအတွက် ဆေးသုံးစွဲရန် လိုအပ်သလား?
အကြောင်းအရင်းပေါ်မူတည်၍ နာကျင်သက်သာဆေးများ၊ တခါတလေ အာလူးဂျီဆေးများ သို့မဟုတ် ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်ဖြင့် ပိုးသတ်ဆေးများ အသုံးပြုနိုင်သည်။ အလယ်အလတ်နှင့် ပိုမိုပျော့သော အခြေအနေများတွင် အများအားဖြင့် ဆေးမလိုအပ်ပါ။

12. လည်ချောင်းနာစဉ် ပက်စတီးနှင့် ဖျန်းဆေးများ၏ အကျိုးကျေးဇူးကဘာလဲ?
လည်ချောင်းပက်စတီးနှင့် ဖျန်းဆေးများသည် ဒေသခံအနေနှင့် သက်သာစေနိုင်သည်။ သို့သော် အခြေခံအကြောင်းအရင်းကို မကုသနိုင်ပါ။ ထောက်ပံ့ရေးရည်ရွယ်ချက်အတွက် အသုံးပြုနိုင်သော်လည်း သင့်လျော်သော အသုံးပြုမှုအတွက် ဆရာဝန်ထံ မေးမြန်းသင့်သည်။

13. ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် လည်ချောင်းနာခြင်းအတွက် ဘာလုပ်နိုင်သလဲ?
နွေးသော အဖျော်ယမကာများ၊ ပျားရည်၊ ဆားရေကြော်ခြင်းနှင့် အခန်းအတွင်းလေထုစိုထိုင်းမှု တိုးစေခြင်းကဲ့သို့သော ထောက်ပံ့ရေးနည်းလမ်းများသည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် သက်သာစေနိုင်သည်။ လက္ခဏာများ ပြင်းထန်ပါက မဖြစ်မနေ ဆရာဝန်ထံ မေးမြန်းပါ။

14. ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် လည်ချောင်းနာခြင်း၏ ဆက်နွယ်မှုကဘာလဲ?
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် လည်ချောင်းကို ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး နာလန်ထူမှုကို နှေးကွေးစေသည်၊ ပိုးဝင်ရောဂါများ ဖြစ်နိုင်မှုကို တိုးစေနိုင်သည်။ ဖြစ်နိုင်လျှင် ဆေးလိပ်နှင့် မီးခိုးမှ ဝေးကွာနေခြင်းသည် အကျိုးရှိပါလိမ့်မည်။

15. တစ်ဖက်သတ် လည်ချောင်းနာခြင်းသည် ဘာကို ညွှန်ပြနိုင်သလဲ?
တစ်ဖက်သတ် လည်ချောင်းနာခြင်းသည် တောင့်လျားရောင်ခြင်း၊ ဒေသခံပိုးဝင်ခြင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ သို့မဟုတ် မကြာခဏကင်ဆာကဲ့သို့သော အကြောင်းအရင်းများနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သဖြင့် ဤအခြေအနေတွင် ဆရာဝန်သုံးသပ်ချက် အရေးကြီးသည်။

ရင်းမြစ်များ

• ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) – "Sore Throat" သတင်းအချက်အလက်စာမျက်နှာ

• U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – "Sore Throat: Causes & Treatment"

• အမေရိကန် နားနှင့်နှာခေါင်းလည်ချောင်း ဆရာဝန်အသင်း (AAO-HNSF) – လူနာအကြောင်းကြားလမ်းညွှန်များ

• Mayo Clinic – "Sore Throat" လူနာအကြောင်းကြားချက်

• British Medical Journal (BMJ) – "Diagnosis and management of sore throat in primary care"

ဤစာမျက်နှာသည် သတင်းအချက်အလက်ရည်ရွယ်ချက်အတွက်သာဖြစ်သည်။ ကိုယ်ပိုင်ကျန်းမာရေးပြဿနာအတွက် မဖြစ်မနေ သင့်ဆရာဝန်ထံ မေးမြန်းပါ။

အဆုတ်ကင်ဆာဆိုသည်မှာဘာလဲ။ လက္ခဏာများ၊ အကြောင်းရင်းများနှင့် ရောဂါရှာဖွေရန်နည်းလမ်းများကဘာများရှိသနည်း။

အဆုတ်ကင်ဆာသည် အဆုတ်အတွင်းရှိ ဆဲလ်များထိန်းချုပ်မှုမရှိဘဲ များပြားလာခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော မလိုလားအပ်သောအကြီးအကျယ်ရှိသောကင်ဆာတုပ်ကြီးများကို ဆိုလိုသည်။ ဤဆဲလ်များသည် မူလတည်နေရာ၌ ပထမဦးဆုံး များပြားလာပြီး တုပ်ကြီးတစ်ခုဖွဲ့စည်းသည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ကင်ဆာသည် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ တစ်ခြားအကြောအရိုးများနှင့် ဝေးဝေးကွာကွာရှိသော အင်္ဂါအချို့သို့ပါ ပြန့်နှံ့နိုင်သည်။

ဤရောဂါသည် ကမ္ဘာအနှံ့အပြားတွင် အများဆုံးတွေ့ရပြီး အလွန်ပြင်းထန်သောရလဒ်များကို ဖြစ်စေနိုင်သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ များသောအားဖြင့် စောစောမပြသလက္ခဏာမရှိသဖြင့် အများအားဖြင့် ရောဂါကို ရှာဖွေတွေ့ရှိချိန်တွင် ရောဂါသည် နောက်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အန္တရာယ်မြင့်သောပုဂ္ဂိုလ်များသည် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုများသို့ သွားရောက်ရန်နှင့် စစ်ဆေးမှုအစီအစဉ်များတွင် ပါဝင်ရန် အရေးကြီးသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာအကြောင်း အထွေထွေသိသင့်သောအချက်များ

အဆုတ်ကင်ဆာသည် အဓိကအားဖြင့် အဆုတ်အတွင်းရှိ ဆဲလ်များ မမှန်ကန်စွာ များပြားလာခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ အန္တရာယ်အကြီးဆုံးအကြောင်းရင်းများမှာ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ ရေရှည်လေထုညစ်ညမ်းမှု၊ အက်စ်ဘက်နှင့် ရေဒွန်ဓာတ်ငွေ့ကဲ့သို့သော အန္တရာယ်ရှိသောပစ္စည်းများထံတွင် ထပ်ခါတလဲလဲထိတွေ့မှုတို့ဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် အန္တရာယ်အကြီးဆုံးဖြစ်သည့်အတွက် အဆုတ်ကင်ဆာသည် နိုင်ငံအများစုတွင် ယောက်ျား၊ မိန်းမမရွေး ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးမှုအကြီးဆုံးအကြောင်းရင်းဖြစ်သည်။ စောစောမပြသလက္ခဏာရှိသောအဆင့်တွင် တွေ့ရှိနိုင်ပါက ကုသနိုင်သော်လည်း များသောအားဖြင့် နောက်ဆုံးအဆင့်တွင်သာ ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသည့်အတွက် ကုသမှုရွေးချယ်စရာနှင့် အောင်မြင်မှုနှုန်းမှာ ပိုမိုကန့်သတ်နိုင်သည်။

အဆုတ်ကင်ဆာတွင် မကြာခဏတွေ့ရသော လက္ခဏာများ

အဆုတ်ကင်ဆာလက္ခဏာများသည် များသောအားဖြင့် ရောဂါနောက်ဆုံးအဆင့်တွင်သာ ပိုမိုထင်ရှားလာသည်။ စောစောအဆင့်တွင် များသောအားဖြင့် လက္ခဏာမရှိသော်လည်း အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အောက်ပါပြသနာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်-

• အကြိမ်ကြိမ်နှင့် တဖြည်းဖြည်းပြင်းထန်လာသော ချောင်းဆိုးခြင်း

• ချောင်းရည်တွင် သွေးပါခြင်း

• အမြဲတမ်း အသံပျောက်ခြင်း

• အစာဝင်ခက်ခြင်း

• အစားအသောက်စားချင်စိတ်လျော့နည်းခြင်းနှင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း

• အကြောင်းမဲ့ မောပန်းခြင်း

ဤလက္ခဏာများသည် အခြားအဆုတ်ရောဂါများတွင်လည်း တွေ့နိုင်သဖြင့် သံသယရှိပါက မဖြစ်မနေ ကျွမ်းကျင်သူထံသို့ ဆက်သွယ်သင့်သည်။

အဆုတ်ကင်ဆာ၏ အဆင့်အလိုက် လက္ခဏာများ ပြောင်းလဲမှု

အဆင့် 0: ကင်ဆာဆဲလ်များသည် အဆုတ်အတွင်း အတွင်းဆုံးအလွှာတွင်သာ ကန့်သတ်ထားပြီး များသောအားဖြင့် လက္ခဏာမပေးဘဲ ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုများတွင် မတော်တဆတွေ့ရှိသည်။

အဆင့် 1: တုပ်ကြီးသည် အဆုတ်အတွင်းတွင်သာ ရှိပြီး မပြန့်နှံ့သေးပါ။ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အသက်ရှုခက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရင်ဘတ်အနီးအနားတွင် အနာအဆာသိသိသာသာမရှိဘဲ နာကျင်မှုသေးသေးလေးတွေ့နိုင်သည်။ ဤအဆင့်တွင် ခွဲစိတ်ကုသမှုဖြင့် အောင်မြင်မှုရရှိနိုင်သည်။

အဆင့် 2: ကင်ဆာသည် အဆုတ်အတွင်းပိုင်းအကြောအရိုးများ သို့မဟုတ် အနီးအနားရှိ လင်ဖ်ဂလန်များသို့ ရောက်ရှိနိုင်သည်။ ချောင်းရည်တွင် သွေးပါခြင်း၊ ရင်ဘတ်နာခြင်းနှင့် မောပန်းခြင်းကဲ့သို့သော ပြသနာများ ပိုမိုတွေ့နိုင်သည်။ ခွဲစိတ်ကုသမှုအပြင် ဓာတုကုထုံးနှင့် ရေဒီယိုထုတ်လွှင့်ကုထုံးလိုအပ်နိုင်သည်။

အဆင့် 3: ရောဂါသည် အဆုတ်ပြင်ပအရပ်များနှင့် လင်ဖ်ဂလန်များသို့ ပြန့်နှံ့သွားသည်။ အမြဲတမ်းချောင်းဆိုးခြင်း၊ ရင်ဘတ်နာကျင်မှုပြင်းထန်ခြင်း၊ အစာဝင်ခက်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်းနှင့် မောပန်းမှုများတွေ့နိုင်သည်။ ကုသမှုသည် နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးပေါင်းစပ်အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။

အဆင့် 4: ကင်ဆာသည် အဆုတ်ပြင်ပရှိ အခြားအင်္ဂါများ (ဥပမာ-အသည်း၊ ဦးနှောက် သို့မဟုတ် အရိုး) သို့ ပြန့်နှံ့သွားသည်။ အသက်ရှုခက်ခြင်းပြင်းထန်ခြင်း၊ မောပန်းမှုပြင်းထန်ခြင်း၊ အရိုးနှင့် ဦးခေါင်းနာခြင်း၊ အစားအသောက်စားချင်စိတ်လျော့နည်းခြင်းနှင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်းများ တွေ့ရသည်။ ဤအဆင့်တွင် ကုသမှုသည် လက္ခဏာများထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့် အသက်တာအရည်အသွေးတိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။

အဆုတ်ကင်ဆာ၏ အဓိကအကြောင်းရင်းများ

အန္တရာယ်အကြီးဆုံးအကြောင်းရင်းမှာ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ဆေးလိပ်မသောက်ဖူးသူများတွင်လည်း အဆုတ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် အဆုတ်ကင်ဆာအများစုသည် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသည်ဟု တွေ့ရှိရသည်။ တိုက်ရိုက်မသောက်ဘဲ ဆေးလိပ်ခိုးသောက်မှု (passive smoking) သည်လည်း အန္တရာယ်တိုးစေသည်။

အခြားအန္တရာယ်အကြောင်းရင်းများတွင် အက်စ်ဘက်ထိတွေ့မှုပါဝင်သည်။ အက်စ်ဘက်သည် အပူနှင့် အပျက်ခံနိုင်သော သတ္တုတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ယခင်က မကြာခဏအသုံးပြုခဲ့သည်။ ယနေ့တွင် အက်စ်ဘက်ထိတွေ့မှုသည် အလုပ်လုပ်ရာနေရာတွင် အက်စ်ဘက်ဖယ်ရှားခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် ပိုမိုတွေ့နိုင်သည်။

ထို့အပြင် လေထုညစ်ညမ်းမှု၊ ရေဒွန်ဓာတ်ငွေ့၊ အီယွန်းဖြစ်စေသော ရောင်ခြည်၊ KOAH (အဆုတ်ရောဂါအမြဲတမ်းပိတ်ဆို့ခြင်း) ကဲ့သို့သော အဆုတ်ရောဂါများနှင့် မိသားစုအနီးအနားတွင် ရှိခဲ့ဖူးခြင်းတို့သည်လည်း အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်မှုကို တိုးစေနိုင်သည်။

အဆုတ်ကင်ဆာအမျိုးအစားများ

အဆုတ်ကင်ဆာများကို မူလဆဲလ်ဖွဲ့စည်းပုံအရ အဓိကအုပ်စုနှစ်ခုခွဲနိုင်သည်-

အသေးစားဆဲလ်အဆုတ်ကင်ဆာ- စုစုပေါင်းဖြစ်ပွားမှု၏ ၁၀-၁၅% ခန့်ဖြစ်သည်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ကြီးထွားပြီး စောစောပြန့်နှံ့နိုင်သည့်အရည်အချင်းရှိသည်၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် မကြာခဏဆက်စပ်သည်။

အသေးစားဆဲလ်မဟုတ်သောအဆုတ်ကင်ဆာ- အဆုတ်ကင်ဆာစုစုပေါင်း၏ ၈၅% ခန့်ဖြစ်သည်။ ဤအုပ်စုသည် အောက်ပါအမျိုးအစားသုံးမျိုးခွဲနိုင်သည်-

• အက်ဒီနိုကာစီနိုမာ

• စကွမ်အိုက်စ်ဆဲလ်ကာစီနိုမာ

• အကြီးစားဆဲလ်ကာစီနိုမာ

အသေးစားဆဲလ်မဟုတ်သောအဆုတ်ကင်ဆာများတွင် ကုသမှုတုံ့ပြန်မှုနှင့် ရောဂါလမ်းကြောင်းသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော်လည်း ရောဂါအဆင့်နှင့် လူနာ၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေသည် အရေးကြီးသောအချက်များဖြစ်သည်။

အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်ပေါ်စေသော အကြောင်းရင်းများနှင့် အန္တရာယ်အချက်များ

• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် ရောဂါဖြစ်ပေါ်စေသော အကြီးဆုံးအချက်ဖြစ်သည်။

• ဆေးလိပ်မသောက်သူများတွင်တောင် ခိုးသောက်မှုကြောင့် အန္တရာယ်မြင့်တက်သည်။

• ရေရှည်ရေဒွန်ဓာတ်ငွေ့ထိတွေ့မှုသည် အထူးသဖြင့် လေဝင်လေထွက်မကောင်းသောအဆောက်အဦးများတွင် အရေးကြီးသည်။

• အက်စ်ဘက်သည် အလုပ်လုပ်ရာနေရာတွင် ထိတွေ့သူများတွင် အန္တရာယ်တိုးစေသည်။

• လေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် စက်မှုဓာတုပစ္စည်းများထိတွေ့မှုသည်လည်း အန္တရာယ်အချက်များထဲတွင် ပါဝင်သည်။

• မိသားစုတွင် အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်ဖူးသူရှိခြင်းသည် ကိုယ်ပိုင်အန္တရာယ်တိုးစေနိုင်သည်။

• KOAH နှင့် အခြားအဆုတ်ရောဂါအမြဲတမ်းရှိခြင်းသည်လည်း အန္တရာယ်တိုးစေနိုင်သည်။

အဆုတ်ကင်ဆာကို မည်သို့ ရှာဖွေသနည်း

အဆုတ်ကင်ဆာရှာဖွေရာတွင် ခေတ်မီရုပ်ပုံရိုက်နည်းများနှင့် ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုများ အသုံးပြုသည်။ အထူးသဖြင့် အန္တရာယ်အုပ်စုဝင်ပုဂ္ဂိုလ်များတွင် နှစ်စဉ် အနိမ့်ဒိုစ်ကွန်ပျူတာတိုမိုဂရပ်ဖြင့် အဆုတ်ကင်ဆာစစ်ဆေးမှု အကြံပြုနိုင်သည်။

လက္ခဏာတွေ့ရှိပါက အဆုတ်ဓာတ်ပုံ၊ ကွန်ပျူတာတိုမိုဂရပ်၊ ချောင်းရည်စစ်ဆေးမှုနှင့် လိုအပ်ပါက ဓာတ်ခွဲ (တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းယူခြင်း) စသည်တို့သည် ပုံမှန်ရှာဖွေရေးနည်းလမ်းများဖြစ်သည်။ ရရှိသောအချက်အလက်များအရ ကင်ဆာ၏အဆင့်၊ ပြန့်နှံ့မှုနှင့် အမျိုးအစားသတ်မှတ်သည်။ ထို့နောက် လူနာအတွက် အကောင်းဆုံးကုသမှုနည်းလမ်းကို စီစဉ်သည်။

အဆုတ်ကင်ဆာသည် မည်မျှအချိန်အတွင်း ဖွံ့ဖြိုးလာသနည်း

အဆုတ်ကင်ဆာတွင် ဆဲလ်များ မမှန်ကန်စွာ များပြားလာခြင်းမှ ရောဂါထင်ရှားလာသည်အထိ ယေဘုယျအားဖြင့် ၅-၁၀ နှစ်ကြာနိုင်သည်။ ဤအချိန်အတောအတွင်းကြာရှည်သည့်အတွက် လူအများစုသည် ရောဂါနောက်ဆုံးအဆင့်တွင်သာ ရှာဖွေတွေ့ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုနှင့် စောစောစစ်ဆေးမှုသည် အလွန်အရေးကြီးသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာကုသရာတွင် ရွေးချယ်စရာနည်းလမ်းများ

ကုသမှုနည်းလမ်းရွေးချယ်ရာတွင် ကင်ဆာအမျိုးအစား၊ အဆင့်နှင့် လူနာ၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကို အခြေခံသည်။ စောစောအဆင့်တွင် ခွဲစိတ်ကုသမှုဖြင့် တုပ်ကြီးကို ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ နောက်ဆုံးအဆင့်တွင် ဓာတုကုထုံး၊ ရေဒီယိုထုတ်လွှင့်ကုထုံး၊ ကိုယ်ခံအားမြှင့်ကုထုံး သို့မဟုတ် ဤနည်းလမ်းများပေါင်းစပ်အသုံးပြုနိုင်သည်။ မည်သည့်ကုသမှုကို အသုံးပြုမည်ကို မျိုးစုံကျွမ်းကျင်သူများအဖွဲ့က လူနာအလိုက် စီစဉ်သည်။

ခွဲစိတ်ကုသမှုသည် အထူးသဖြင့် စောစောအဆင့်နှင့် ပြန့်နှံ့မှုကန့်သတ်ထားသောအခါ အကျိုးရှိသောနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ တုပ်ကြီး၏ အရွယ်အစားနှင့် တည်နေရာပေါ်မူတည်၍ အဆုတ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် အဆုတ်တစ်လုံးလုံး ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ နောက်ဆုံးအဆင့်တွင် ပြုလုပ်သောကုသမှုများသည် ရောဂါတိုးတက်မှုကို နှေးကွေးစေခြင်းနှင့် လက္ခဏာများလျော့နည်းစေရန် ရည်ရွယ်သည်။

ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုနှင့် စောစောရှာဖွေတွေ့ရှိမှု၏ အရေးပါမှု

အဆုတ်ကင်ဆာသည် လက္ခဏာမပေါ်မီ စစ်ဆေးမှုဖြင့် တွေ့ရှိနိုင်ပါက ကုသမှုအောင်မြင်မှုနှုန်းနှင့် အသက်ရှင်မှုနှုန်းသည် အလွန်မြင့်တက်နိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် ဆေးလိပ်သောက်သူ ၅၀ နှစ်နှင့်အထက်ပုဂ္ဂိုလ်များတွင် နှစ်စဉ်စစ်ဆေးမှုသည် ရောဂါစောစောတွေ့ရှိနိုင်စေရန် အထောက်အကူဖြစ်သည်။ သင်သည် အန္တရာယ်အုပ်စုဝင်ဟု ထင်မြင်ပါက ကျွမ်းကျင်သူထံသို့ တိုင်ပင်၍ သင့်လျော်သောစစ်ဆေးမှုအစီအစဉ်တွင် ပါဝင်ရန် အရေးကြီးသည်။

မကြာခဏမေးလေ့ရှိသောမေးခွန်းများ (FAQ)

အဆုတ်ကင်ဆာ၏ ပထမဆုံးလက္ခဏာများကဘာလဲ။

ယေဘုယျအားဖြင့် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ချောင်းရည်တွင် သွေးပါခြင်း၊ အသံပျောက်ခြင်းနှင့် အသက်ရှုခက်ခြင်းတို့သည် ပထမဆုံးသတိပေးချက်များထဲတွင် ပါဝင်သည်။ ဤပြသနာများရှိပါက ဆရာဝန်ထံသို့ သွားရောက်ပါ။

အဆုတ်ကင်ဆာသည် ဆေးလိပ်သောက်သူများတွင်သာ ဖြစ်နိုင်သလား။

မဟုတ်ပါ။ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် အန္တရာယ်အကြီးဆုံးဖြစ်သော်လည်း ဆေးလိပ်မသောက်ဖူးသူများတွင်လည်း ရောဂါဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ခိုးသောက်မှု၊ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်အကြောင်းအရာများလည်း အခန်းကဏ္ဍရှိသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာသည် မိသားစုအလိုက် ဖြစ်နိုင်ပါသလား?

အချို့သော မိသားစုများတွင် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အရည်အချင်းရှိမှုကြောင့် အန္တရာယ်မြင့်တက်နိုင်ပါသည်။ သို့သော် အများစုသော ဖြစ်ရပ်များသည် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ထိတွေ့မှုနှင့် ဆက်စပ်နေပါသည်။

အစောပိုင်းအဆင့်တွင် အဆုတ်ကင်ဆာကို ကုသနိုင်ပါသလား?

ဟုတ်ပါတယ်၊ အစောပိုင်းအဆင့်များတွင် မှန်ကန်သောကုသမှုဖြင့် လုံးဝပြန်ကောင်းနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အစောပိုင်း တွေ့ရှိခြင်းသည် အသက်ကယ်နိုင်စွမ်းရှိသည်။

ကင်ဆာ၏အဆင့်ကို မည်သို့သတ်မှတ်သနည်း?

အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်းကို ပုံရိပ်ရိုက်ကူးစစ်ဆေးမှုများနှင့် လိုအပ်ပါက ဗိုင်းအုပ်စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ကင်ဆာ၏ ပြန့်နှံ့မှုအဆင့်နှင့် ထိခိုက်သည့် အင်္ဂါအလိုက် ဆောင်ရွက်ပါသည်။

အခြားဘယ်လိုရောဂါများနှင့် ရောထွေးနိုင်သလဲ?

မြန်မာ့ရောဂါ၊ အဆုတ်ရောင်ရောဂါ သို့မဟုတ် အဆုတ်ပိုးဝင်ရောဂါများတွင် တူညီသော လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ တိကျသော ခွဲခြားသတ်မှတ်မှုအတွက် အသေးစိတ် သုံးသပ်မှု လိုအပ်ပါသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာကုသမှု ခက်ခဲပါသလား?

ကုသမှုရွေးချယ်စရာများသည် ရောဂါအဆင့်နှင့် လူနာ၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေအပေါ် မူတည်ပါသည်။ လူနာတစ်ဦးချင်းစီအတွက် ကိုက်ညီသော ကုသမှုအစီအစဉ် တစ်ခုတည်ဆောက်ခြင်းသည် အရေးကြီးပါသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာမှ ကာကွယ်ရန် ဘာတွေပြုလုပ်နိုင်သလဲ?

ဆေးလိပ်နှင့် တခြားတုပ်ကွေးထုတ်ကုန်များမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊ တတိယလူ၏ ဆေးလိပ်ခိုးမွှေးမှ ကာကွယ်ခြင်း၊ အန္တရာယ်ရှိသော အလုပ်အကိုင်များတွင် ကာကွယ်ရေးအရေးယူခြင်း၊ ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခြင်းသည် အကျိုးရှိပါသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာသည် ဘယ်အသက်အရွယ်များတွင် တွေ့ရနိုင်သလဲ?

ယေဘုယျအားဖြင့် အသက် ၅၀ ကျော် လူကြီးများတွင် တွေ့ရသော်လည်း အသက်အရွယ်အားလုံးတွင် ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် ဆေးလိပ်သောက်သူများတွင် အန္တရာယ်ပိုမြင့်ပါသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာနှင့် အတူနေထိုင်သူများအတွက် ဘဝအရည်အသွေး မြှင့်တင်နိုင်သလား?

ဟုတ်ပါတယ်၊ ယနေ့ခေတ်တွင် ကုသမှုနည်းလမ်းများနှင့် ထောက်ပံ့စောင့်ရှောက်မှုအခွင့်အလမ်းများကြောင့် ဘဝအရည်အသွေး မြှင့်တင်နိုင်ပါသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာစစ်ဆေးမှုကို ဘယ်သူတွေအတွက် အကြံပြုသလဲ?

အထူးသဖြင့် ဆေးလိပ်ကို အချိန်ကြာကြာသောက်ဖူးသူများ၊ အသက် ၅၀ ကျော်သူများနှင့် အခြားအန္တရာယ်အချက်များရှိသူများအတွက် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှု အကြံပြုပါသည်။

ကုသမှုအတွင်း လူနာ၏ မိသားစုဝင်များ မည်သို့ထောက်ပံ့နိုင်သလဲ?

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုသည် ကုသမှုအတွင်းနှင့် နောက်ပိုင်းတွင် လူနာ၏ ဘဝအရည်အသွေးကို အကျိုးသက်ရောက်စေပါသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာခွဲစိတ်ကုသမှု အန္တရာယ်ရှိပါသလား?

ခွဲစိတ်ကုသမှုတိုင်းတွင် အချို့အန္တရာယ်များ ရှိနိုင်ပါသည်။ ခွဲစိတ်မတိုင်မီ အသေးစိတ်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် သင့်လျော်သော ပြင်ဆင်မှုများဖြင့် အန္တရာယ်များ လျှော့ချနိုင်ပါသည်။

ကုသမှုတွင် "အတတ်ပညာဆေးဝါး" အသုံးပြုခြင်းဆိုသည်မှာဘာလဲ?

အချို့သော အဆုတ်ကင်ဆာအမျိုးအစားများတွင် ရောဂါတည်ရှိရာနေရာကို တိုက်ရိုက်ပစ်မှတ်ထားသော ("အတတ်ပညာ") ကုသမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ သင့်ဆရာဝန်သည် ရောဂါတည်နေရာ၏ မျိုးဗီဇစမ်းသပ်မှုအပေါ်မူတည်၍ ဤရွေးချယ်မှုကို သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။

အဆုတ်ကင်ဆာကို ကုသမထားလျှင် ဘာဖြစ်နိုင်သလဲ?

ကုသမထားလျှင် ကင်ဆာသည် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြန့်နှံ့ပြီး အသက်အရေးပါသော အင်္ဂါလုပ်ဆောင်ချက်များကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။ အစောပိုင်း တွေ့ရှိခြင်းနှင့် ကုသခြင်းသည် အရေးကြီးပါသည်။

ရင်းမြစ်များ

• ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO): Lung Cancer

• အမေရိကန်ကင်ဆာအသင်း (American Cancer Society): Lung Cancer

• အမေရိကန်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးဌာန (CDC): Lung Cancer

• ဥရောပဆေးဘက်ဆိုင်ရာကင်ဆာအသင်း (ESMO): Lung Cancer Guidelines

• National Comprehensive Cancer Network (NCCN): Clinical Practice Guidelines in Oncology – Non-Small Cell Lung Cancer

• Journal of the American Medical Association (JAMA): Lung Cancer Screening and Early Detection

နှလုံးရိုက်ခြင်း၏ လက္ခဏာများ၊ အကြောင်းရင်းများမှာဘာလဲ။ နောက်ဆုံးပေါ်ကုသမှုနည်းလမ်းများမှာဘာလဲ။

နှလုံးရိုက်ခြင်းသည် နှလုံးကြွက်သားသည် အရေးကြီးသော အောက်စီဂျင်နှင့် အာဟာရပစ္စည်းများ မရရှိတော့သည့်အခါ ဖြစ်ပေါ်လာသော၊ အရေးပေါ်အထောက်အကူလိုအပ်သည့် အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆေးဘက်ပညာအရ မိုင်ယိုကတ်အင်ဖာ့တ်တပ်ရှင်းဟုခေါ်သည်။ ယင်းသည် များသောအားဖြင့် နှလုံးကို အာဟာရပေးသော ကိုရိုနာသွေးကြောများတွင် ရုတ်တရက်ပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သည်။ ဤပိတ်ဆို့မှုသည် သွေးကြောနံရံများတွင် စုပေါင်းနေသော အဆီ၊ ကိုလက်စထရောနှင့် အခြားပစ္စည်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ပလပ်များ ပေါက်ကွဲခြင်း သို့မဟုတ် ဤနေရာတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသော သွေးတုံးသည် သွေးကြောကို အပြည့်အဝ သို့မဟုတ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပိတ်ဆို့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သည်။ စောစီးစွာ ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းနှင့် ကုသမှုဖြင့် နှလုံးကို ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့် ထိခိုက်မှုကို အနည်းဆုံးအထိ လျှော့ချနိုင်သည်။

နှလုံးရိုက်ခြင်း၏ အဓိပ္ပါယ်နှင့် အခြေခံအကြောင်းရင်းများ

နှလုံးရိုက်ခြင်းသည် နှလုံးကြွက်သား၏ အောက်စီဂျင်လိုအပ်ချက် မပြည့်မစုံဖြည့်ဆည်းနိုင်သည့်အခါ၊ နှလုံးအကြွက်သားထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခြင်းဖြင့် သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ဤအခြေအနေသည် များသောအားဖြင့် ကိုရိုနာသွေးကြောများတွင် ကျဉ်းမြောင်းခြင်း သို့မဟုတ် ရုတ်တရက်ပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သည်။ သွေးကြောနံရံများတွင် စုပေါင်းနေသော ပလပ်များသည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ သွေးကြောကို ကျဉ်းမြောင်းစေနိုင်ပြီး ပေါက်ကွဲပါက သွေးတုံးများ ပေါင်းထည့်ခြင်းဖြင့် နှလုံးကြွက်သားသို့ သွေးလည်ပတ်မှု ရုတ်တရက်ရပ်တန့်နိုင်သည်။ ဤပိတ်ဆို့မှုကို အလျင်အမြန် ဖြေရှင်းမရပါက၊ နှလုံးကြွက်သားသည် ပြန်လည်ပြုပြင်နိုင်မှုမရှိအောင် ထိခိုက်နိုင်ပြီး နှလုံး၏ စုပ်ယူမှုစွမ်းအားလျော့နည်းခြင်း၊ ဆိုလိုသည်မှာ နှလုံးလျော့ပါးမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ နှလုံးရိုက်ခြင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် သေဆုံးမှုအကြောင်းရင်းအဖြစ် ထိပ်ဆုံးတွင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအများစုတွင် နှလုံးရိုက်ခြင်းသည် ယာဉ်တိုက်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သည့် သေဆုံးမှုထက် များစွာပိုသော သေဆုံးမှုများ ဖြစ်စေသည်။

နှလုံးရိုက်ခြင်းတွင် အများဆုံးတွေ့ရသော လက္ခဏာများမှာဘာလဲ။

နှလုံးရိုက်ခြင်း၏ လက္ခဏာများသည် လူအလိုက် ကွဲပြားနိုင်ပြီး တိကျမသော်လည်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ အများဆုံးတွေ့ရသော လက္ခဏာများမှာ-

• အသက်ရှုမလုံခြုံခြင်း- ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းနှင့်အတူ သို့မဟုတ် တစ်ခုတည်းဖြစ်နိုင်သည်။

• ချွေးထွက်ခြင်း- အထူးသဖြင့် အေးမြသောနှင့် များပြားသော ချွေးထွက်ခြင်းသည် သာမန်ဖြစ်သည်။

• အားနည်းခြင်းနှင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း- ရိုက်ခြင်းမတိုင်မီ ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ပိုမိုပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု ဖြစ်နိုင်ပြီး အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးများတွင် ပိုမိုတွေ့ရသည်။

• ခေါင်းမူးခြင်း သို့မဟုတ် မူးမိုက်သည့်ခံစားမှု

• ဝမ်းအန်ခြင်း၊ အန်ခြင်း သို့မဟုတ် အစာမကြေခြင်း

• လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဆက်စပ်မှုမရှိဘဲ မပျောက်သွားသော နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း

• နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်ခြင်း သို့မဟုတ် မမှန်ကန်သည့်အတိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခြင်း

• ကျော၊ ပုဏ္ဏား သို့မဟုတ် ဗိုက်အပေါ်ပိုင်းတွင် နာကျင်မှု၊ အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးများတွင် ပိုမိုတွေ့ရသည်။

• အကြောင်းအရင်းမရှိဘဲ ချောင်းဆိုးခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှုခက်ခြင်း

• ခြေထောက်၊ ခြေဖျား သို့မဟုတ် ခြေချောင်းများတွင် ဖောင်းအောင့်ခြင်း (အထူးသဖြင့် နောက်ဆုံးအဆင့်များတွင်) ဤလက္ခဏာများသည် တစ်ခါတစ်ရံ ပိုမိုပျော့ပျောင်းနိုင်သလို၊ တစ်ခါတစ်ရံမှာလည်း အလွန်ပြင်းထန်နိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းနှင့် အသက်ရှုမလုံခြုံခြင်းသည် မိနစ်အနည်းငယ်အတွင်း ပျောက်သွားခြင်းမရှိဘဲ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါက သို့မဟုတ် ထပ်တလဲလဲ ဖြစ်ပေါ်နေပါက ချက်ချင်း ဆေးဘက်အကူအညီယူသင့်သည်။

အမျိုးမျိုးသောအုပ်စုများတွင် နှလုံးရိုက်ခြင်း၏ လက္ခဏာများ

မိန်းကလေးများနှင့် လူငယ်များတွင် နှလုံးရိုက်ခြင်းသည် တစ်ခါတစ်ရံ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းမရှိဘဲ ဖြစ်နိုင်သည်။ မိန်းကလေးများတွင် အထူးသဖြင့် အားနည်းခြင်း၊ ကျောနာခြင်း၊ ဝမ်းအန်ခြင်း၊ အိပ်ရေးပျက်ခြင်းနှင့် စိတ်ဖိစီးမှုကဲ့သို့သော မဟုတ်သော လက္ခဏာများ ပိုမိုထင်ရှားနိုင်သည်။ အသက်ကြီးသူများ သို့မဟုတ် ဆီးချိုရောဂါရှိသူများတွင် နာကျင်မှုခံစားမှု ပိုမိုပျော့ပျောင်းနိုင်ပြီး၊ ၎င်းအစား ရုတ်တရက်အားနည်းခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှုမလုံခြုံခြင်းသည် ပထမဆုံးလက္ခဏာအဖြစ် ပေါ်ထွက်နိုင်သည်။

ညအချိန် သို့မဟုတ် အိပ်နေစဉ်တွင် ခံစားရသော ရင်ဘတ်မအဆင်မပြေမှု၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ အေးမြသောချွေးထွက်ခြင်းနှင့် ရုတ်တရက်နိုးထခြင်းကဲ့သို့သော လက္ခဏာများသည် အိပ်စက်နေစဉ် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် နှလုံးရိုက်ခြင်း၏ သတိပေးချက်ဖြစ်နိုင်သည်။

နှလုံးရိုက်ခြင်းကို ဖြစ်စေသော အခြေခံအန္တရာယ်အချက်များမှာဘာလဲ။

နှလုံးရိုက်ခြင်းဖြစ်ပေါ်မှုတွင် အန္တရာယ်အချက်များစွာ ပါဝင်ပြီး၊ ယင်းအချက်များသည် မကြာခဏအတူတကွ တွေ့ရသည်။ အများဆုံးတွေ့ရသော အန္တရာယ်အချက်များမှာ-

• ဆေးလိပ်နှင့် တခြားတံဆိပ်ထုတ် တုပ်ကွေးပစ္စည်းများသုံးစွဲခြင်း

• ကိုလက်စထရောမြင့်ခြင်း (အထူးသဖြင့် LDL ကိုလက်စထရော တက်ခြင်း)

• သွေးပေါင်မြင့်ခြင်း (အမြင့်သွေးပေါင်)

• ဆီးချိုရောဂါ (သကြားရောဂါ)

• ဝလွန်ခြင်းနှင့် ကိုယ်လှုပ်ရှားမှုနည်းခြင်း

• ကျွေးမွေးမှုမကျန်းမာခြင်း (အဆီပြည့်နှင့် trans အဆီများပါဝင်သည့်၊ အမျှင်နည်းသော အစားအစာ)

• မိသားစုတွင် အသက်ငယ်စဉ်က နှလုံးရောဂါသမိုင်းရှိခြင်း

• စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် ရေရှည်စိတ်ဖိစီးမှု

• အသက်ကြီးလာခြင်း (အသက်အရွယ်တက်လာသည်နှင့်အမျှ အန္တရာယ်တက်လာသည်)

• အမျိုးသားလူမျိုး (သို့သော် မိန်းကလေးများတွင် မင်စကျော်ပြီးနောက် အန္တရာယ်တက်လာနိုင်သည်) သက်ဆိုင်ရာ ဗဟုသုတအချက်အလက်များ (C-ရီအက်တစ်ပရိုတိန်း၊ ဟိုမိုစစ်စတိန်းစသည်) သည်လည်း အန္တရာယ်တက်လာမှုကို ပြသနိုင်သည်။ ခေတ်သစ်ဆေးပညာတွင် ဝလွန်မှုရှိသူများတွင် တချို့ ခွဲစိတ်ကုသမှုနှင့် ဝင်ရောက်ကုသမှုနည်းလမ်းများသည် အသက်မွေးမှုစရိုက်ပြောင်းလဲမှုနှင့် တွဲဖက်၍ အန္တရာယ်လျှော့ချနိုင်စေသည်။

နှလုံးရိုက်ခြင်းတွင် ရောဂါရှာဖွေခြင်းကို မည်သို့ပြုလုပ်သနည်း။

နှလုံးရိုက်ခြင်း ရောဂါရှာဖွေရာတွင် အရေးကြီးဆုံးအဆင့်မှာ လူနာ၏ တိုင်ကြားချက်များနှင့် ဆေးဘက်အခြေအနေကို ကြည့်ရှုခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အောက်ပါ အခြေခံစမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်သည်-

• အီလက်ထရိုကာဒီယိုဂရမ် (EKG)- ရိုက်ခြင်းအချိန်တွင် နှလုံး၏ လျှပ်စစ်လှုပ်ရှားမှု ပြောင်းလဲမှုကို ဖော်ထုတ်သည်။

• သွေးစမ်းသပ်မှု- အထူးသဖြင့် တရိုပိုနင်ကဲ့သို့သော နှလုံးကြွက်သားမှ ထုတ်လွှတ်သော အင်ဇိုင်းနှင့် ပရိုတိန်းများ တက်လာခြင်းသည် ရောဂါရှာဖွေမှုကို ထောက်ခံသည်။

• အီကိုကာဒီယိုဂရမ်- နှလုံးကြွက်သား၏ စုပ်ယူမှုစွမ်းအားနှင့် လှုပ်ရှားမှုချို့ယွင်းမှုကို ခန့်မှန်းသည်။

• လိုအပ်ပါက အဆုတ်ဓာတ်ပုံ၊ ကွန်ပျူတာတော်မိုဂရပ်ဖီ သို့မဟုတ် မန်နက်တစ်ရိုနန်စင် ဓာတ်ပုံစမ်းသပ်မှုကို ထပ်မံအသုံးပြုနိုင်သည်။

• ကိုရိုနာအန်ဂျီယိုဂရမ်- သွေးကြောပိတ်ဆို့မှုနှင့် ကျဉ်းမြောင်းမှုကို တိကျစွာ ရှာဖွေခြင်းနှင့် တစ်ချိန်တည်းတွင် ကုသနိုင်ရန် ပြုလုပ်သည်။ လိုအပ်ပါက ဝင်ရောက်ကုသမှုအတွင်း ဘလွန်အန်ဂျီယိုပလတ်စတီ သို့မဟုတ် စတင့်ဖြင့် သွေးကြောကို ဖွင့်နိုင်သည်။

နှလုံးရိုက်ခြင်းတွင် ပထမဦးဆုံး ပြုလုပ်သင့်သောအရာများ

နှလုံးရိုက်ခြင်း လက္ခဏာများ ခံစားရသည့်သူအတွက် အချိန်သည် အလွန်အရေးကြီးသည်။ ဤအခြေအနေတွင် လိုက်နာသင့်သော အဓိကအဆင့်များမှာ-

• အရေးပေါ်ဆေးဘက်ဝန်ဆောင်မှုကို ချက်ချင်းခေါ်ရန် (အရေးပေါ်ဌာန သို့မဟုတ် လျှပ်စစ်ယာဉ်ခေါ်ရန်)

• လူနာသည် တိတ်ဆိတ်သောနေရာတွင် ထိုင်ရန်၊ လှုပ်ရှားမှုအနည်းဆုံးထားရန်

• တစ်ယောက်တည်းရှိပါက တံခါးဖွင့်ထားရန် သို့မဟုတ် ပတ်ဝန်းကျင်မှ အကူအညီတောင်းရန်

• ယခင်က ဆရာဝန်က အကြံပြုထားပါက ကာကွယ်ဆေး (နိုက်ထရိုဂလစ်စရင်းကဲ့သို့သော ဆေး) ကို အသုံးပြုနိုင်သည်

• ဆေးဘက်အဖွဲ့ မရောက်မချင်း ပရော်ဖက်ရှင်နယ်အကူအညီကို စောင့်ဆိုင်းရန်၊ မလိုအပ်သော အားထုတ်မှုနှင့် စိတ်လှုပ်ရှားမှုကို ရှောင်ရှားရန်။ ရိုက်ခြင်းအချိန်တွင် လျင်မြန်ပြီး သင့်တော်သော ဝင်ရောက်ကုသမှုသည် နှလုံးကြွက်သားထိခိုက်မှုကို အနည်းဆုံးအထိ လျှော့ချနိုင်ပြီး အသက်ရှင်နိုင်မှုအလားအလာကို တိုးမြှင့်ပေးသည်။

နှလုံးရိုက်ခြင်းကုသမှုတွင် နောက်ဆုံးပေါ်နည်းလမ်းများ

ခေတ်သစ်ဆေးဘက်ပညာတွင် နှလုံးရိုက်ခြင်းကုသမှုသည် လူနာကြုံတွေ့နေသော ရိုက်ခြင်းအမျိုးအစား၊ ပြင်းထန်မှုနှင့် ရှိနေသော အန္တရာယ်အချက်များအပေါ် မူတည်၍ စီစဉ်သည်။ ကုသမှုသည် အောက်ပါအဆင့်များပါဝင်သည်-

• ချက်ချင်း သွေးကြောဖွင့်ဆေးနှင့် သွေးပါးစေသော ဆေးကုသမှု စတင်သည်

• စောစီးစွာ ကိုရိုနာဝင်ရောက်ကုသမှု (အန်ဂျီယိုပလတ်စတီ၊ စတင့်တပ်ခြင်း) ကို များသောအားဖြင့် ပထမဦးဆုံးရွေးချယ်သည်

• လိုအပ်ပါက ဘိုင်ပတ်ခွဲစိတ်မှုဖြင့် ပိတ်ဆို့နေသော သွေးကြောများကို ကျန်းမာသွေးကြောများဖြင့် အစားထိုးခွဲစိတ်နိုင်သည်

• အသက်အန္တရာယ် ပြေလျော့ပြီးနောက် နှလုံးကျန်းမာရေးကို ထောက်ပံ့ပေးသော အသက်မွေးမှုစရိုက်ပြောင်းလဲမှု၊ ဆေးဝါးကို စနစ်တကျသုံးစွဲခြင်းနှင့် အန္တရာယ်အချက်များကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း ပြုလုပ်သည်

• ဆေးလိပ်စွန့်ခြင်း၊ ကျန်းမာပြီး ချိန်ညှိထားသော အစားအစာစားခြင်း၊ စနစ်တကျ ကိုယ်လှုပ်ရှားမှု၊ စိတ်ဖိစီးမှုစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ဆီးချို၊ သွေးပေါင်မြင့်ရှိပါက ထိန်းချုပ်ခြင်းသည် အခြေခံကာကွယ်မှုများဖြစ်သည်။ ကုသမှုအတွင်း လူနာများသည် နှလုံးရောဂါနှင့် သွေးကြောခွဲစိတ်ဆရာဝန်များ၏ အကြံပြုချက်များကို နီးကပ်လိုက်နာရန်နှင့် စနစ်တကျ စစ်ဆေးမှုများသွားရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။

နှလုံးရိုက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဘာတွေပြုလုပ်နိုင်သလဲ။

နှလုံးရိုက်ခြင်းအန္တရာယ်ကို အများအပြားအခြေအနေများတွင် အသက်မွေးမှုစရိုက်ပြောင်းလဲမှုဖြင့် အလွန်အရေးပါအောင် လျှော့ချနိုင်သည်-

• ဆေးလိပ်နှင့် တုပ်ကွေးပစ္စည်းများကို လုံးဝရှောင်ကြဉ်ရန်

• ကိုလက်စထရောနိမ့်ပြီး ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် အမျှင်များစွာပါဝင်သည့်၊ အဆီပြည့်နှင့် အလုပ်လုပ်ထားသော အစားအစာအနည်းငယ်သာ ပါဝင်သည့် အစားအစာ စနစ်တကျစားရန်

• စနစ်တကျ လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရန်- တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး ၁၅၀ မိနစ် အလယ်အလတ်အဆင့် ကိုယ်လှုပ်ရှားမှု အကြံပြုသည်

• သွေးပေါင်မြင့်နှင့် သွေးသကြားကို ထိန်းချုပ်ထားရန်- လိုအပ်ပါက ဆေးကုသမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်

• ဝလွန်ခြင်း သို့မဟုတ် ဝလွန်နေပါက ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်သို့ ရောက်ရှိရန် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်အကူအညီယူရန်

• စိတ်ဖိစီးမှုစီမံခန့်ခွဲမှုကို သင်ယူပြီး စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထောက်ခံမှုစနစ်များကို အသုံးချရန် ဤကာကွယ်မှုများကို လိုက်နာခြင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် နှလုံးရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုများ လျှော့ချနိုင်ရန် အထောက်အကူပြုသည်။

မကြာခဏမေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ

နှလုံးရိုက်ခြင်းသည် မည်သည့်အသက်အရွယ်များတွင် ပိုမိုတွေ့ရသနည်း။

နှလုံးရိုက်ခြင်းအန္တရာယ်သည် အသက်တက်လာသည်နှင့်အမျှ တိုးလာသည်။ သို့သော် မျိုးရိုးဗီဇအကြောင်းအရာများ၊ ဆီးချို၊ sဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် အသက်မွေးမှုစရိုက်ကဲ့သို့သော အချက်အလက်များပေါ် မူတည်၍ လူငယ်အရွယ်ရောက်သူများတွင်လည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။

ရင်ဘတ်နာခြင်းမရှိဘဲ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ပါသလား?

နိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် မိန်းမများ၊ ဆီးချိုရောဂါရှိသူများနှင့် အသက်ကြီးသူများတွင် နှလုံးရောဂါသည် ရင်ဘတ်နာခြင်းမရှိဘဲ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ မောပန်းခြင်း၊ အသက်ရှုရခက်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း သို့မဟုတ် ကျောနာခြင်းကဲ့သို့သော ပုံမှန်မဟုတ်သော လက္ခဏာများကို သတိပြုရမည်။

နှလုံးရောဂါသည် ညအချိန်များ သို့မဟုတ် အိပ်နေစဉ်တွင်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါသလား?

နိုင်သည်၊ နှလုံးရောဂါသည် အိပ်နေစဉ် သို့မဟုတ် မနက်စောစောတွင်လည်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ အိပ်ရာထဲမှ ရုတ်တရက် ရင်ဘတ်နာခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း သို့မဟုတ် ခေါင်းမူးခြင်းဖြင့် နိုးထလာသူများသည် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သုံးသပ်မှုအတွက် ချက်ချင်း ဆေးရုံသို့ သွားရမည်။

မိန်းမများတွင် နှလုံးရောဂါလက္ခဏာများသည် ယောကျ်ားများထက် ကွဲပြားပါသလား?

မိန်းမများတွင် ပုံမှန် ရင်ဘတ်နာခြင်းအစား မောပန်းခြင်း၊ ကျောနှင့် ဗိုက်နာခြင်း၊ အသက်ရှုရခက်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်းကဲ့သို့သော ကွဲပြားသော ပြသနာများ တွေ့နိုင်သည်။

နှလုံးရောဂါနှင့် ရောထွေးနိုင်သော အခြေအနေများမှာ မည်သည်များလဲ?

အစာအိမ်အနာအဆာများ၊ စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ဖြစ်သော ရုတ်တရက်လှုပ်ရှားမှုများ၊ ကြွက်သား-အရိုးစနစ်နာကျင်မှုများ၊ အစာအိမ်ပြန်လည်စီးခြင်းနှင့် အဆုတ်ရောင်ရောဂါကဲ့သို့သော ရောဂါအချို့သည် နှလုံးရောဂါနှင့် ဆင်တူသော လက္ခဏာများပေးနိုင်သည်။ သံသယရှိပါက မဖြစ်မနေ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သုံးသပ်မှု ပြုလုပ်ရမည်။

နှလုံးရောဂါဖြစ်စဉ်တွင် အက်စပရင်သောက်သင့်ပါသလား?

ဆရာဝန်အကြံပြုထားပြီး အာလူးမရှိပါက အရေးပေါ်အကူအညီရောက်သည်အထိ အက်စပရင်ကို ဝါးသောက်ခြင်းသည် အချို့အခြေအနေများတွင် အကျိုးရှိနိုင်သည်။ သို့သော် မည်သည့်အခြေအနေမဆို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အကူအညီကို ဦးစားပေးရမည်။

နှလုံးရောဂါဖြစ်ပြီးနောက် လုံးဝပြန်လည်ကျန်းမာနိုင်ပါသလား?

စောင့်ကြည့်ကုသမှု ခံရသော လူနာအများစုသည် သင့်လျော်သော ကုသမှုနှင့် အသက်မွေးမှုစရိုက်ပြောင်းလဲမှုများဖြင့် ကျန်းမာသော ဘဝသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်သည်။ သို့သော် အချို့အခြေအနေများတွင် နှလုံးလုပ်ဆောင်မှု အမြဲတမ်းဆုံးရှုံးမှု ဖြစ်နိုင်သည်။

လူငယ်များတွင် နှလုံးရောဂါဖြစ်ပေါ်ရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများမှာ မည်သည်များလဲ?

လူငယ်များတွင် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ ကိုလက်စထရောလ်မြင့်ခြင်း၊ ဝလွန်ခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုနည်းခြင်း၊ မွေးရာပါ သွေးကြောအနာအဆာအချို့သည် နှလုံးရောဂါ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

နှလုံးရောဂါမှ ကာကွယ်ရန် အစားအစာရွေးချယ်မှုတွင် ဘာများကို သတိပြုသင့်သလဲ?

ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ အသီးအနှံ၊ အပြည့်အစုံဂျုံ၊ ငါးနှင့် ကျန်းမာသော အဆီများကို ဦးစားပေးသုံးစွဲရမည်။ သံလွင်နှင့် trans အဆီအက်စစ်များ၊ ဆားနှင့် သကြားကို သုံးစွဲမှုကို ကန့်သတ်ရမည်။

နှလုံးရောဂါဖြစ်ပြီးနောက် လေ့ကျင့်ခန်းကို မည်သည့်အချိန်တွင် စတင်သင့်သလဲ?

နှလုံးရောဂါဖြစ်ပြီးနောက် လေ့ကျင့်ခန်းအစီအစဉ်ကို မဖြစ်မနေ ဆရာဝန်ထံတွင် စစ်ဆေးပြီး ကိုယ်ပိုင်အန္တရာယ်အခြေအနေအရ စတင်ရမည်။

နှလုံးရောဂါဖြစ်ခဲ့သူတစ်ဦးသည် မည်မျှကြာအောင် ဆေးရုံတွင် နေထိုင်ရမည်နည်း?

ဤကာလသည် ရောဂါ၏ ပြင်းထန်မှုနှင့် ပြုလုပ်သော ကုသမှုများပေါ် မူတည်သည်။ အများအားဖြင့် တစ်ပါတ်အတွင်း သို့မဟုတ် တစ်ခါတစ်ရံ တစ်ပတ်အထိ ဆေးရုံတွင် နေထိုင်ရသည်။

မိသားစုတွင် နှလုံးရောဂါရှိပါက ဘာလုပ်သင့်သလဲ?

မိသားစုသမိုင်းသည် အရေးကြီးသော အန္တရာယ်အချက်ဖြစ်သည်။ ဆေးလိပ်မသောက်ခြင်း၊ ကျန်းမာသော အစားအစာစားခြင်း၊ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းနှင့် လိုအပ်ပါက ပုံမှန် နှလုံးစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်သင့်သည်။

စိတ်ဖိစီးမှုသည် နှလုံးရောဂါ ဖြစ်စေနိုင်ပါသလား?

စဉ်ဆက်မပြတ် စိတ်ဖိစီးမှုသည် တိုက်ရိုက်မဟုတ်သော်လည်း နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်မှုကို တိုးစေနိုင်သည်။ စိတ်ဖိစီးမှုမှ နည်းနိုင်သလောက် ရှောင်ကြဉ်ခြင်း သို့မဟုတ် ထိရောက်သော ကိုင်တွယ်နည်းများ အသုံးပြုခြင်းသည် အကျိုးရှိစေမည်။

ရင်းမြစ်များ

• ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (World Health Organization, WHO): Cardiovascular diseases (CVDs) Fact Sheet.

• အမေရိကန်နှလုံးအသင်း (American Heart Association, AHA): Heart Attack Symptoms, Risk, and Recovery.

• ဥရောပနှလုံးရောဂါအသင်း (European Society of Cardiology, ESC): Guidelines for the management of acute myocardial infarction.

• US Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Heart Disease Facts.

• New England Journal of Medicine, The Lancet, Circulation (သုတေသနဆိုင်ရာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဂျာနယ်များ)