ག་རེ་ཡང་མི་ཚང་གི་སྤྱི་བོར་བརྡ་དོན།

Boğaz Ağrısının Sebepleri nelerdir? Rahatlatıcı Yöntemler ve Uzman Desteği Ne Zaman Gerekir?

Boğaz ağrısı, soğuk algınlığı ve grip başta olmak üzere pek çok üst solunum yolu enfeksiyonunda sıkça rastlanan bir yakınmadır. Zaman zaman yutkunma, konuşma veya nefes alma güçlüğüne yol açabilecek kadar şiddetli olabilir. Çoğu durumda, boğaz ağrısı evde uygulanabilecek basit rahatlatıcı yöntemlerle kontrol altına alınabilir. Ancak uzun süre devam eden, ağır veya tekrarlayan boğaz ağrılarında altta yatan bir hastalığın araştırılması ve tıbbi müdahale gerekebilir.

Boğaz Ağrısı Nedir, Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?

Boğaz ağrısı; yutkunurken artan sızı, yanma, batma ya da kaşıntı hissiyle kendini gösteren, boğazda rahatsızlık uyandıran bir tablodur. Poliklinik başvurularında en sık görülen semptomlar arasında yer alır. Çoğunlukla enfeksiyonlar (özellikle viral), çevresel etkenler, alerjenler ve boğazın tahrişiyle ilişkilidir.

Boğazda ağrı farklı bölgeleri etkileyebilir:

• Ağzın arka bölümünde: Farenjit

• Bademciklerde şişlik ve kızarıklık: Tonsillit (bademcik iltihabı)

• Gırtlakta şikayetler: Larenjit

Boğaz Ağrısının En Sık Nedenleri Nelerdir?

Boğaz ağrısı çok çeşitli nedenlere bağlı gelişebilir. Bunların başlıcaları şunlardır:

Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, COVID-19, mononükleoz, kızamık, suçiçeği, kabakulak gibi virüsler en yaygın nedenler arasındadır.

Bakteriyel Enfeksiyonlar: Streptokok bakteriler (özellikle çocuklarda sık) başta olmak üzere; nadiren gonore, klamidya gibi cinsel yolla bulaşan bakteriler de boğazda enfeksiyon oluşturabilir.

Alerjiler: Polen, toz, hayvan tüyü, küf gibi tetikleyiciler sonucu bağışıklık yanıtı ve sonrasında gelişen postnazal akıntı boğazda tahrişe yol açabilir.

Çevresel Faktörler: Kuru hava, hava kirliliği, sigara dumanı, kimyasallar boğazın kuruyup hassaslaşmasına sebep olabilir.

Reflü (Gastroözofageal Reflü Hastalığı): Mide asidinin yukarı doğru çıkması, boğazda yanma ve ağrıyla kendini gösterebilir.

Travma ve Aşırı Kullanım: Yüksek sesle konuşma, yoğun ses kullanımı, boğaza alınan darbeler de boğaz ağrısının nedeni olabilir.

Boğaz Ağrısı Belirtileri Nelerdir, Kimlerde Daha Sık Görülür?

Boğaz ağrısı genellikle:

• Yutkunurken artan ağrı,

• Boğazda kuruluk, yanma, kaşıntı,

• Şişlik ve kızarıklık,

• Zaman zaman ses kısıklığı,

• Ek olarak öksürük, ateş veya halsizlik gibi genel enfeksiyon belirtileriyle birlikte görülebilir.

Herkeste ortaya çıkabilmekle birlikte; çocuklar, bağışıklık sistemi zayıflayanlar, sigara içenler veya kirli hava koşullarına maruz kalanlarda daha sık görülür.

Evde Uygulanabilecek Boğaz Ağrısı Rahatlatıcı Yöntemler nelerdir?

Çoğu boğaz ağrısı vakasında, aşağıdaki uygulamalar semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir:

• Bol bol su ve ılık sıvı tüketmek

• Tuzlu su ile gargara yapmak (bir bardak ılık suya yarım çay kaşığı tuz eklenerek)

• Ilık bitki çayları içmek (örneğin papatya, adaçayı, zencefil, ekinezya, hatmi kökü)

• Bal ve limon karışımı hazırlamak (bal doğrudan veya bitki çayına eklenebilir)

• Nemlendirici cihaz kullanmak/odanın nemini artırmak

• Sesi ve boğazı mümkün olduğunca dinlendirmek, yüksek sesle konuşmaktan kaçınmak

• Tahriş edici ortamlardan uzak durmak (sigara dumanından kaçının)

Bazı bitkisel desteklerin (karanfil, zencefil, ekinezya gibi) boğaz ağrısını yatıştırıcı etkisi olabilir; ancak kronik hastalığı olanlar, hamileler veya düzenli ilaç kullananlar mutlaka doktora danışarak kullanmalıdır.

Beslenmede Neler Tercih Edilmeli?

Boğaz ağrısını hafifletmek için;

• Ilık çorbalar, yoğurt, püre, muhallebi gibi yumuşak ve kolay yutulan gıdalar önerilir

• Baharatlı, asitli, çok sıcak veya çok soğuk yiyeceklerden kaçınılmalıdır

• Elma sirkesi, bal (ağızdan tek başına veya ılık suya karıştırılarak) destek amaçlı kullanılabilir

Sarımsak, doğal antibakteriyel özellikleriyle bazı durumlarda yararlı olabilir, ancak hassas mideye sahip kişiler dikkatle tüketmelidir.

Boğaz Ağrısı Tedavisinde Hangi Yaklaşımlar Vardır?

Altta yatan nedene bağlı olarak tedavi şekillenir:

• Viral enfeksiyon kaynaklı boğaz ağrısı çoğunlukla kendiliğinden düzelir; antibiyotikler faydalı değildir

• Bakteriyel enfeksiyonlarda (örneğin strep boğaz), doktorun reçete edeceği antibiyotikler gereklidir ve genellikle 7-10 gün sürer

• Ağrı ve ateşi hafifletmek için asetaminofen veya ibuprofen içeren ağrı kesiciler önerilebilir

• Alerjiye bağlı boğaz ağrısında antihistaminikler yardımcı olabilir

• Reflüye bağlı boğaz ağrısı için mide asidini azaltıcı tedaviler ve beslenme-düzenlemeleri gerekebilir

Boğaz Ağrısına Eşlik Eden Diğer Belirtiler ve Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

Uzayan veya ağır seyreden boğaz ağrıları; yüksek ateş, yutma/güçlü nefes alamama, boyunda veya yüzde şişlik, tükürükte kan, kuvvetli kulak ağrısı, ağızda/kollarda döküntü, eklem ağrısı ya da olağandışı salya akıntısı gibi şikayetlerle birlikte ise zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Boğaz Ağrısı Tanısı Nasıl Konulur?

Uzman hekim şikayetlerinizi dinleyerek, tıbbi özgeçmişinizi inceleyip fizik muayene yapar. Gerek görülürse hızlı antijen testleri ya da boğaz kültürü ile enfeksiyonun tipi saptanabilir.

Çocuklarda Boğaz Ağrısı: Nelere Dikkat Edilmeli?

Çocuklarda da boğaz ağrısı genellikle enfeksiyonlardan kaynaklanır ve çoğu kez istirahat, bol sıvı ve uygun ağrı kesiciyle rahatlar. Ancak çocuklara asprin verilmesi riskli olduğundan (Reye sendromu riski), her zaman çocuk doktoru önerisine başvurulmalıdır.

Boğaz Ağrısının Uzun Sürmesi Ne Anlama Gelir?

Bir haftadan fazla süren veya sık tekrar eden boğaz ağrıları; kronik enfeksiyonlar, alerjiler, reflü, tümörler veya başka ciddi nedenlerle ilişkili olabilir. Bu durumda mutlaka uzman bir sağlık profesyoneline görünmek gerekir.

Boğaz Ağrısı ve Aşılar

Grip ve bazı viral enfeksiyonlara karşı geliştirilen aşılar, ilgili hastalıkların önlenmesinde ve dolaylı olarak boğaz ağrısı riskini azaltmada etkilidir. Streptokok enfeksiyonlarını önlemeye yönelik toplumda yaygın kullanılan özel bir aşı mevcut değildir, ancak genel korunma yolu iyi hijyen ve kalabalık ortamlardan kaçınmadır.

Boğaz Ağrısını Önlemek İçin Günlük Hayatta Neler Yapılabilir?

• El yıkama alışkanlığı geliştirin, kalabalık ortamlarda sık sık dezenfektan kullanın

• Kişisel eşya ve yüzey hijyenine dikkat edin

• Bağışıklık güçlendiren dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz yapın

• Sigara içmeyin, sigara dumanına maruz kalmaktan kaçının

• Genel sağlık kontrollerini ihmal etmeyin

Boğaz Ağrısı ve Öksürük Arasındaki İlişki

Boğaz ağrısı ve öksürük çoğu zaman aynı üst solunum yolu enfeksiyonunda birlikte gelişir. Boğazdaki tahriş öksürük refleksini tetikleyebilir. Uzayan ya da ağır öksürüğün altta yatan başka bir nedene işaret edebileceği unutulmamalıdır.

Boğaz Ağrısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. Boğaz ağrısı kaç günde geçer?
Çoğu boğaz ağrısı 5-7 gün içinde evde bakım ve destekleyici yöntemlerle hafifler. Ancak 1 haftadan uzun süren ya da kötüleşen durumlarda doktora başvurmak gerekir.

2. Yutkunurken neden boğaz ağrısı olur?
Enfeksiyon, tahriş, alerji, reflü veya boğazda yabancı cisim gibi faktörler yutkunmada ağrıya yol açabilir. Sebebin belirlenmesi ve uygun tedavi için uzmana danışmak önerilir.

3. Gnyan rtsi la sogs pa'i sman dang ja ci dag ci dgos?
Me tog dkar po, ska ba'i sman, sgingiber, g.yo mar, e kin e zha, kha ti'i rtsa dang 'dra ba'i sman rnams rgyu rten du 'gyur bar nus te. Sman rtsi'i dpyad thabs ci yang sbyor bar sngon nas gso dpon gyi zhal snga len pa dgos so.

4. Gnyan rtsi la sogs pa'i rtsod pa gang yin na sman khang du 'gro dgos?
Dbugs len pa dang, za ba la drag po'i dka' ba, tsha ba che, mgrin pa dang zhal pa'i 'phags pa, drag po'i gnyan rtsi, rtsa ba'i khrag, skad dman pa, mi 'thun pa'i rma ri, nam yang ring por (7 zhag las che ba) gnyan rtsi yod na mi dmangs sman pa la 'jug dgos so.

5. Bu mo dag la gnyan rtsi byung na ci bya dgos?
Bu mo'i lo rgyun, 'og gi nad gnas dang lhan cig byung ba'i mtshan nyid la brten nas sman pa'i dpyad pa gal che. Thun mong du bde lam, chu len pa dang 'thun pa'i nad gso sman chog tu 'gyur. Sman pa'i zhal snga med par aspirin mi ster bar dgos.

6. Gnyan rtsi la sogs pa'i dus su ci za dang ci za dgos?
Rjes su bde ba, drod pa'am dres pa, mgrin pa la mi gnod pa'i zas (tsho rtsam, zho, phur e, sbrang rtsi, sman ja) 'tshol dgos. Spos dang skyur ba'i zas las 'bral dgos par bka' stsal.

7. Ring por gnyan rtsi byung ba nad ci dang 'brel yod?
Rgyun chags pa'i rim nad, skye ba'i nad, nang tshor nad, sna nad, re re la rgan pa'i nad nam skad pa'i rtsa nad dag gis ring por gnyan rtsi byung bar nus.

8. Gnyan rtsi COVID-19 kyi mtshan nyid yin pas?
Yin, COVID-19 la gnyan rtsi thun mong du byung ba'i mtshan nyid yin mod; 'on kyang mtshan nyid 'di gzhan yang nad rnams la byung bar nus. The tshom yod na nad gso mkhan la 'jug dgos so.

9. Gnyan rtsi dang khog pa lhan cig byung na ci la dmigs dgos?
Thun mong du steng gi dbugs lam nad rnams dang 'brel yod. Ring por, drag po'am khrag dang bcas pa'i khog pa yod na, skad cig tsam du sman khang du 'gro dgos.

10. Grib dang gzhan sman dug rnams gnyan rtsi 'debs bar nus pas?
Grib dang re re la rgyu byed pa'i rim nad rnams la sman dug btang ba nad byung ba'i ngo tsha dang de'i brgyud pa'i gnyan rtsi 'phel ba 'debs bar nus.

11. Gnyan rtsi la sman sbyor dgos pas?
Rgyu mtshan la brten nas nad gso sman, re re la skye ba'i sman nam sman pa'i zhal snga'i nad sbyor sman sbyor bar nus. 'Bring dang nyung ba'i dus su sman sbyor dgos pa mang du med.

12. Gnyan rtsi la pastil dang spras yi phan yon ci yin?
Gnyan rtsi'i pastil dang spras rnams yul du bde lam byed par nus; 'on kyang rgyu mtshan gtsang ma bcos. Rgyu rten du sbyor bar nus, tshang ba'i sbyor thabs la sman pa'i zhal snga dgos.

13. Ma mo'i dus su gnyan rtsi la ci bya dgos?
Dres pa'i ja, sbrang rtsi, rgya tsha chu'i kha skyogs dang khyim gyi rlung la dri ma 'byin pa sogs rgyu rten du bde lam byed par nus. Mtshan nyid drag po na sman pa la 'jug dgos.

14. Gur gum dang gnyan rtsi'i 'brel ba ci yin?
Gur gum byed pa mgrin pa la gnod par nus te, bcos pa nyams pa dang rim nad la brten pa 'phel bar byed. Nus na gur gum dang dug gi rlung las 'bral ba phan ches byed par 'gyur.

15. Gnyan rtsi gcig po'i mtshan nyid ci la 'brel yod?
Gnyan rtsi gcig po rnams, sman rtsa'i rim nad, yul gyi rim nad, rma ri nam re re la rgan pa'i nad dang 'brel yod par nus, 'di ltar na sman pa'i dpyad pa gal che.

Khungs

• 'Jig rten gso dpyad tshogs pa (WHO) – "Sore Throat" kyi shes bya'i shog dril

• U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – "Sore Throat: Causes & Treatment"

• Amerika'i sna rna mgrin pa'i dpyad pa'i lhan tshogs (AAO-HNSF) – Nad pa'i shes bya'i dper bstan

• Mayo Clinic – "Sore Throat" nad pa'i shes bya

• British Medical Journal (BMJ) – "Diagnosis and management of sore throat in primary care"

Yang dag par 'di shog dril shes bya'i don du yin; khyed rang gi nad kyi don la sman pa la dpyad dgos so.

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ག་རེ་རེད། མཚན་རྟགས། རྒྱུ་རྐྱེན། དང་སྔོན་འཇུག་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཚུ་ག་རེ་རེད།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ནི་གློ་བའི་ཤུགས་སྐྱོན་གྱི་ཁྲིད་འཛིན་མེད་པར་སྤེལ་བའི་ཁྲེལ་སྐྱོན་ནད་ཀྱི་མཚན་རིགས་ཡིན། འདི་ཚུ་དང་པོར་ཡོད་པའི་མཚན་གྱི་ས་ཁུལ་ནང་སྤེལ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བཟོ་བ་ཡིན། དུས་རིང་ནད་འཕེལ་བའི་རིགས་ལ་འབྱུང་ནས་འཁོར་འདབ་གི་ཤུགས་སྐྱོན་དང་གནས་སྐབས་མེད་པའི་ལྷུན་གྱིས་འཕེལ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཚུ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན།

ནད་འདི་ནི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་མང་བ་དང་དུས་མཐར་གྱི་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ནད་སྐྱོན་རིགས་གཅིག་ཡིན། སྔ་དུས་ནང་མཚན་རྟགས་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མང་ཆེ་བའི་སྐབས་སྔོན་འཇུག་བྱེད་དུས་ནད་འདི་དུས་མཐར་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་མི་ཚུ་ཡང་དུས་སྐབས་སྔོན་འཇུག་བྱེད་དགོས་པ་དང་ཞིབ་འཇུག་ལས་འགན་ལ་བཅུག་དགོས།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གྱི་སྤྱི་བོའི་བརྗོད་དོན།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ནི་གློ་བའི་ཤུགས་སྐྱོན་གྱི་མ་འོས་པར་སྤེལ་བའི་ནད་སྐྱོན་རིགས་ཡིན། རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚུ་ནི་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བའི་མི་སྦོམ་པོ་དང་དུས་རིང་གི་ནད་སྐྱོན་དང་སྦྱོར་བའི་སྐྱོན་རིགས་ཡིན།

ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བའི་རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ལས་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ནི་འགྲོ་གནས་མང་པོའི་ལུས་ངག་གི་ནད་སྐྱོན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡིན། སྔ་དུས་སུ་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་སྐྱོན་བཅོས་བྱེད་ཐུབ་ཀྱང་མང་ཆེ་བའི་སྐབས་དུས་མཐར་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བཅོས་ཐབས་དང་འབྲེལ་བ་དང་མཐུན་པ་ཉུང་བའི་སྐབས་ཡོད།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གིས་སྤྱོད་མཚན་ག་རེ་ཚུ་སྤྱོད་སྟེ་འབྱུང་གི་རེད།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གི་མཚན་རྟགས་ཚུ་ནི་ནད་ཀྱི་དུས་མཐར་སུ་འབྱུང་གི་རེད། སྔ་དུས་ནང་མི་སྒྲིག་བྱེད་དང་དུས་རིང་ནང་འདི་ཚུ་འབྱུང་ཐུབ།

• བསྒྲགས་ཅན་དང་དུས་རིང་སྤྱོད་མཚན་འཕེལ་བའི་ཁྲོད་གཅིག་གི་སྐད་དུས།

• བལ་དུང་ནང་མེད་པའི་ཁྲོད་གཅིག་གི་སྐད་དུས།

• རྟག་པར་སྐད་སྐྱོན་ཡོད་པ།

• བཤད་སྟངས་སྐྱོན་ཡོད་པ།

• ཟས་མི་འདོད་པ་དང་སྐྱོན་འཕེལ་བ།

• རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ངལ་རྩོལ།

མཚན་རྟགས་འདི་ཚུ་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གཞན་ཚུ་ནང་ཡང་འབྱུང་ཐུབ་པས། དོན་དམ་གྱི་སྐབས་ནང་དུས་སྐབས་སྔོན་འཇུག་བྱེད་དགོས།

དུས་རིང་གིས་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གི་མཚན་རྟགས་ག་འདྲ་འགྱུར་རེད།

དུས་རིང་ 0: ནད་སྐྱོན་གྱི་ཤུགས་སྐྱོན་ཚུ་གློ་བའི་ནང་གསལ་བའི་ས་ཁུལ་ནང་མ་འགྲོས་པས་མཚན་རྟགས་མེད་པར་འགྱུར་དང་སྤྱིར་བཏང་སྔོན་འཇུག་ནང་རྒྱུན་ལས་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ་འཚོལ་ཐུབ།

དུས་རིང་ 1: སྐྱོན་འདི་ད་ལྟ་གློ་བའི་ནང་མ་འགྲོས་པས་སྤྱོད་མཚན་མེད། སྔ་དུས་སུ་སྐྱོན་འདི་ནང་བསྒྲགས་ཅན་དང་སྐད་སྐྱོན་ཡོད་པ་དང་གློ་བའི་ས་ཁུལ་ནང་སྐྱོན་ཡོད་པ་སོགས་འབྱུང་ཐུབ། དུས་འདི་ནང་ནད་སྐྱོན་བཅོས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཡོད།

དུས་རིང་ 2: ནད་སྐྱོན་གློ་བའི་ནང་དུས་མཐར་སུ་འགྱུར་དང་འཁོར་འདབ་གི་ཤུགས་སྐྱོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་བལ་དུང་ནང་མེད་པ། གློ་བའི་ས་ཁུལ་ནང་སྐྱོན་དང་ངལ་རྩོལ་སོགས་འབྱུང་ཐུབ། སྐྱོན་འདི་ནང་ནད་སྐྱོན་བཅོས་དང་མཉམ་དུ་སྨན་བཟོ་དང་འཕྲུལ་སྐྱོན་བཅས་བྱེད་དགོས།

དུས་རིང་ 3: ནད་སྐྱོན་གློ་བའི་ནང་མི་ས་ཁུལ་དང་འཁོར་འདབ་གི་ཤུགས་སྐྱོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། བསྒྲགས་ཅན་དང་གློ་བའི་ས་ཁུལ་ནང་སྐྱོན་དང་བཤད་སྟངས་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འཕེལ་བ་དང་ངལ་རྩོལ་སོགས་འབྱུང་ཐུབ། བཅོས་ཐབས་ནི་སྤྱིར་བཏང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་མཉམ་དུ་བྱེད་དགོས།

དུས་རིང་ 4: ནད་སྐྱོན་གློ་བའི་ནང་མི་ས་ཁུལ་དང་འཁོར་འདབ་གི་ཤུགས་སྐྱོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་གློ་བའི་ས་ཁུལ་ནང་སྐྱོན་དང་ངལ་རྩོལ་དང་སྐྱོན་འཕེལ་བ་དང་སྐྱོན་འཕེལ་བ་དང་སྐྱོན་འཕེལ་བ་སོགས་འབྱུང་ཐུབ། དུས་འདི་ནང་བཅོས་ཐབས་ནི་མཚན་རྟགས་དང་སྤྱིར་བཏང་ཚུ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ཚུ་ག་རེ་རེད།

རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བ་ཡིན། འདི་མ་ཟད་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་ནང་མ་བཟོ་བའི་མི་ཚུ་ནང་ཡང་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་འབྱུང་ཐུབ། སྤྱིར་བཏང་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཚུ་གི་ཆེ་བོ་ཆུང་བོ་ཡིན་པ་ལས་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བའི་སྐབས་སྐྱོན་འདི་ཡང་རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན།

རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ཚུ་ནང་ཨསི་པེསི་ཏི་སྤྱོད་པ་ཡོད། ཨསི་པེསི་ཏི་ནི་ཚ་བ་དང་གནོན་སྐྱོན་ལ་བཟོ་བའི་མི་སྦོམ་པོ་ཡིན་པས་སྔོན་ལོག་སྤྱོད་ཡོད། དེ་དག་དེ་འདྲ་བའི་སྐབས་སུ་སྤྱིར་བཏང་ལས་འཁོར་འདབ་གི་སྐབས་སུ་འབྱུང་ཐུབ།

ཁ་སྐོང་དུ་སྒྲིག་སྟངས་ཀྱི་ཁུངས་ནང་ཡོད་པའི་སྐྱོན་དང་ཨིའོ་ནིའི་སྐྱོན་དང་ཀོ་ཨེ་ཨེཆ་དང་སྤྱིར་བཏང་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་དང་སྤྱིར་བཏང་ནང་ཡོད་པའི་སྐྱོན་དང་ནད་སྐྱོན་གཞན་ཚུ་ཡང་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་འབྱུང་ཐུབ།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གི་རིགས་སུ་འདྲ་མི་འདྲ་ཡོད་རེད་ན?

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཚུ་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བའི་ཤུགས་སྐྱོན་གྱི་རིགས་གཉིས་སུ་འདབ་རེད།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཤུགས་ཆུང་བའི་རིགས། སྤྱིར་བཏང་སྐབས་སུ་བཅུ་དང་བཅུ་ལྔ་བར་ཡོད། འདི་ནི་མགྱོགས་པོ་སྤེལ་བའི་དང་སྔ་དུས་སུ་སྤེལ་བའི་སྐྱོན་ཡིན་པས་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཤུགས་ཆུང་བ་མེད་པའི་རིགས། སྤྱིར་བཏང་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཚུ་གི་ཆེ་བོ་ཡིན་པ་ལས་འདི་ནི་རིགས་གསུམ་སུ་འདབ་རེད།

• ཨ་དེ་ནོ་ཀར་སི་ནོམ།

• སི་ཁྭ་མོསི་ཤུགས་སྐྱོན་ཀྱི་ནད་སྐྱོན།

• ཆེན་པོའི་ཤུགས་སྐྱོན་ཀྱི་ནད་སྐྱོན།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཤུགས་ཆུང་བ་མེད་པའི་རིགས་ཀྱི་བཅོས་ཐབས་དང་འགྲོ་ལུགས་ནི་སྤྱིར་བཏང་ལས་ཡང་ཡོད་དང་ནད་སྐྱོན་ཀྱི་དུས་རིང་དང་སྤྱིར་བཏང་ལུས་གནས་སྐབས་ཡིན།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ལ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་རིགས་ཆེན་པོ་ཚུ།

• ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བ་ནད་སྐྱོན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡིན།

• ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་མི་བཟོ་བའི་མི་ཚུ་ནང་ཡང་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བའི་སྐབས་རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན།

• དུས་རིང་གི་ཨེ་ར་དོན་གཏན་འཁེལ་བ་དང་སྒོ་འབྱེད་མ་བྱས་པའི་ཁང་པ་ནང་དུ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན།

• ཨསི་པེསི་ཏི་ནི་སྒྲིག་སྟངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནང་ཡོད་པའི་མི་ཚུ་ནང་རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན།

• མང་ཆེན་པོའི་སྒྲིག་སྟངས་དང་སྤྱིར་བཏང་སྐྱོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད།

• ནང་མི་ཚུ་ནང་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་ནི་རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན།

• ཀོ་ཨེཨེཆ་དང་འདྲ་བའི་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ཡོད་པ་ནི་རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ག་དུས་སུ་སྔོན་འཇུག་བྱེད་ཐུབ།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གྱི་སྔོན་འཇུག་ནང་དུ་དམིགས་བསལ་གྱི་རིགས་དང་སྦྱོར་བའི་སྒོ་འབྱེད་ཚུ་སྤྱིར་བཏང་སྤྱོད་ཡོད། དམིགས་བསལ་རིགས་ཡོད་པའི་མི་ཚུ་ལ་དུས་རིང་གི་མཉམ་སྤྱོད་ཀྱི་སྒོ་འབྱེད་དང་གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་སྔོན་འཇུག་བྱེད་ཐུབ།

གནས་ཚུལ་ཡོད་པ་ནང་གློ་བའི་རིགས་སྤྱིའི་སྒོ་འབྱེད་དང་མཉམ་སྤྱོད་ཀྱི་སྒོ་འབྱེད་དང་བལ་དུང་ནང་མེད་པའི་སྒོ་འབྱེད་དང་དགོས་ནང་ཤུགས་སྐྱོན་བཅས་བྱེད་དགོས། བསྡུས་ནས་ནད་སྐྱོན་གྱི་དུས་རིང་དང་སྤྱིར་བཏང་རིགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་དེ་རྗེས་ནད་པའི་བཅོས་ཐབས་སྒྲིག་དགོས།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ག་དུས་སུ་འཕེལ་གྱི་རེད།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ནང་ཤུགས་སྐྱོན་མ་འོས་པར་སྤེལ་བའི་སྐབས་ནད་སྐྱོན་གྱི་མཚན་རྟགས་འབྱུང་བའི་སྐབས་ལ་སྤྱིར་བཏང་ལྔ་ནས་བཅུ་ལོ་བར་འགྱུར་ཐུབ། དུས་རིང་འདི་ཡིན་པས་མི་མང་ཆེ་བ་ནད་སྐྱོན་དུས་མཐར་སུ་འཚོལ་ཐུབ། དུས་སྐབས་སྔོན་འཇུག་དང་སྔོན་འཇུག་བྱེད་པ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྐབས་སུ་དགོས་པ་ཡིན།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་བཅོས་ཐབས་ག་རེ་ཡོད།

བཅོས་ཐབས་ནི་ནད་སྐྱོན་གྱི་རིགས་དང་དུས་རིང་དང་སྤྱིར་བཏང་ལུས་གནས་སྐབས་ལ་སྒྲིག་དགོས། སྔ་དུས་སུ་ནད་སྐྱོན་གྱི་སྐབས་སུ་གློ་བའི་ས་ཁུལ་ནས་སྐྱོན་བཏང་ནི་སྤྱིར་བཏང་སྤྱོད་ཡོད། དུས་མཐར་སུ་སྨན་བཟོ་དང་འཕྲུལ་སྐྱོན་དང་དབུ་མི་ནད་སྐྱོན་དང་ཡང་མཉམ་སྤྱོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤྱོད་ཐུབ། ག་རེ་བཅོས་ཐབས་སྤྱོད་དགོས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གྱིས་མི་རིགས་སྒྲིག་དགོས།

ནད་སྐྱོན་གྱི་སྔ་དུས་དང་སྤྱིར་བཏང་སྐབས་སུ་གློ་བའི་ས་ཁུལ་ནས་སྐྱོན་བཏང་ནི་དེ་འདྲ་བའི་སྐབས་སུ་སྤྱོད་ཡོད། སྐྱོན་གྱི་ཆེ་བོ་དང་ས་ཁུལ་ལ་བརྟེན་ནས་གློ་བའི་ས་ཁུལ་གཅིག་ཡང་ཡང་ནང་བསྒྲགས་ཅན་དང་གློ་བ་ཡོངས་སུ་སྐྱོན་བཏང་ཐུབ། དུས་མཐར་སུ་བཅོས་ཐབས་ནི་ནད་སྐྱོན་འཕེལ་བ་འཚོལ་དང་མཚན་རྟགས་སྤྱོད་དགོས།

དུས་སྐབས་སྔོན་འཇུག་དང་སྔོན་འཇུག་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ནི་མཚན་རྟགས་མ་འབྱུང་བའི་སྔ་དུས་སུ་སྔོན་འཇུག་བྱས་ནས་འཚོལ་ཐུབ་ན་བཅོས་ཐབས་དང་ཚུལ་བཞིན་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ་ཡོངས་སུ་འཕེལ་ཐུབ། ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་ནང་ལྔ་བཅུ་ལས་ཡར་ཡོད་པའི་མི་ཚུ་ལ་དུས་རིང་གི་སྔོན་འཇུག་ནི་ནད་སྐྱོན་སྔ་དུས་སུ་འཚོལ་ཐུབ། རིགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་བསམ་ན་མཁས་པ་ཞིག་ལ་ཞུ་དགོས་དང་སྔོན་འཇུག་ལས་འགན་ལ་བཅུག་དགོས།

གནད་དོན་མང་པོ་ཞིབ་འཇུག (FAQ)

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་གྱི་སྔ་དུས་སུ་འབྱུང་བའི་མཚན་རྟགས་ག་རེ་རེད།

སྤྱིར་བཏང་བསྒྲགས་ཅན་དང་བལ་དུང་ནང་མེད་པ། སྐད་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འཕེལ་བ་ནི་སྔ་དུས་སུ་འབྱུང་བའི་མཚན་རྟགས་ཡིན། འདི་ཚུ་ཡོད་ན་སྨན་པ་ལ་ཞུ་དགོས།

གློ་བའི་ནད་སྐྱོན་ནི་ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་ནང་རྐྱེན་ཡོད་རེད་ན?

མིན། ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་ནི་རིགས་ཆེན་པོ་ཡིན་རུང་མ་བཟོ་བའི་མི་ཚུ་ནང་ཡང་ནད་སྐྱོན་འབྱུང་ཐུབ། ཁྱིམ་སྤྱིའི་མི་ཚུ་གིས་བཟོ་བ་དང་རིགས་སྐྱོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད།

གློ་བའི་ནད་མི་འདི་ཚང་མ་ནང་མི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ཡོད་པ་ཡིན་ན?

ཁོ་ན་ནང་མི་ལ་རིགས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཡོད་པས་ཉེས་ཚད་ཡར་འཕེལ་བ་འདུག ཡང་ན་དེ་ལས་མང་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་ནི་ཁྱུང་བུའི་འཐུས་དང་འཁོར་འདབ་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན།

དུས་མཐར་མ་འགྱོས་པའི་དུས་སྐབས་ནང་གློ་གཟུགས་ནད་བཅོས་བྱ་ཐུབ་ག?

ཨེ་བེས། དུས་སྐབས་མགོ་རིམ་ནང་བཅོས་ལེགས་ཤོམས་བྱས་ནས་ཡང་ཡང་གསོ་བའི་རེ་བ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་དུས་མཐར་མ་འགྱོས་པའི་དུས་སྐབས་ནང་ངེས་དོན་བརྟག་ཞིབ་བྱ་དགོས།

ནད་ཀྱི་དུས་རིམ་ག་དུས་སྒྲིག་བྱས་ཀྱི་རེད?

དུས་རིམ་སྒྲིག་ནི་ནད་ཀྱི་འཕར་སྐོར་དང་བསྟན་བཅོས་བྱེད་དགོས་པའི་ནང་ལས་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ནད་ལུས་སུ་སྒྲིག་བྱེད་ཡོད།

གཞན་གྱི་ནད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་རེད་ན?

རྒྱུན་སྤོར་གྱི་གློ་ནད་དང་གློ་འཐུང་ནད་ཡང་ན་གློ་ནད་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་དེ་དག་གི་རྟགས་མཚོན་མཉམ་འདུག ངེས་དོན་བརྟག་ཞིབ་དགོས།

གློ་གཟུགས་ནད་བཅོས་བྱ་ན་དཀའ་ངལ་ཡོད་རེད་ན?

བཅོས་ཐབས་ནི་ནད་ཀྱི་དུས་རིམ་དང་ནད་པའི་གནས་ཚད་ལ་གཏན་འཁེལ་བ་ཡིན། སྤྱི་སྒོ་ལས་སུ་སྒྲིག་བྱས་ནས་བཅོས་ཐབས་ཞིག་བཟོ་དགོས།

གློ་གཟུགས་ནད་ལས་སྲུང་བའི་ཆེད་དུ་ག་རེ་བྱ་དགོས?

ཁྱུང་བུ་དང་འབྲུག་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ལས་སྤང་དགོས། ཁྱུང་བུའི་འཐུས་སྤང་དགོས། འགོ་སྤོ་རིགས་ཀྱི་ལས་སྦྱོར་ནང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་དགོས། དུས་མཐར་མ་འགྱོས་པའི་ནད་ལས་བརྟག་ཞིབ་བྱ་དགོས།

གློ་གཟུགས་ནད་ག་དུས་ལ་འཐོར་བའི་རེད?

དེ་ཡང་སྟོང་ལྔ་ལས་ཡར་ཡོད་པའི་སྔོན་འགྱོ་མི་ཚུལ་ནང་མང་བ་འཐོར་བ་ཡིན་ཡང་ཡང་སྔོན་འགྱོ་མི་ཚུལ་གང་རུང་ནང་ཡོད། ཁྱུང་བུ་འཐུས་པ་ལ་ཉེས་ཚད་ཡར་འཕེལ་བ་ཡིན།

གློ་གཟུགས་ནད་དང་འཚུབ་སྦྱོར་བྱས་པའི་མི་ཚུལ་ལ་འཚོ་བའི་མཐའ་འཁོར་ཡར་འཕེལ་བ་བྱ་ཐུབ་ག?

ཨེ་བེས། དེ་དག་གི་བཅོས་ཐབས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་སྒོ་ཡོད་པས་འཚོ་བའི་མཐའ་འཁོར་ཡར་འཕེལ་བ་བྱ་ཐུབ།

གློ་གཟུགས་ནད་ལས་བརྟག་ཞིབ་བྱ་དགོས་པའི་མི་ཚུལ་ག་རེ་ཡིན?

ཁྱུང་བུ་འཐུས་པ་དང་སྟོང་ལྔ་ལས་ཡར་ཡོད་པའི་མི་ཚུལ་དང་ཉེས་ཚད་ཡར་འཕེལ་བ་ཡོད་པའི་མི་ཚུལ་ལ་དུས་མཐར་མ་འགྱོས་པའི་བརྟག་ཞིབ་བྱ་དགོས།

བཅོས་ཐབས་སྐབས་ནང་ནད་པའི་སྤྱི་མི་ཚུལ་ག་རེ་སྒྲོན་མེ་བྱེད་ཐུབ?

རིགས་སྤྱོད་དང་སེམས་ཁམས་སྒྲོན་མེ་བྱེད་པས་བཅོས་ཐབས་སྐབས་དང་དེ་རྗེས་ནད་པའི་འཚོ་བའི་མཐའ་འཁོར་ལེགས་ཤོམས་བྱེད་ཐུབ།

གློ་གཟུགས་ནད་གི་ནད་སྐྱོན་བཅོས་བྱ་ན་ཉེས་ཚད་ཡོད་རེད་ན?

བཅོས་ཐབས་ནང་ཡང་ཉེས་ཚད་ཡོད་རེད། བཅོས་སྔོན་ལས་ཞིབ་དཔྱད་དང་སྒྲིག་བྱས་ནས་ཉེས་ཚད་ཉུང་བར་བཟོ་ཐུབ།

བཅོས་ཐབས་ནང་ "ཤེས་རིག་སྨན" ལག་ལེན་བྱ་ན་ག་རེ་ཡིན?

གློ་གཟུགས་ནད་ཀྱི་རིགས་འགའ་ལ་ནི་ནད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་བཅོས་ཐབས་ལག་ལེན་བྱ་ཐུབ། ནད་པའི་དམིགས་ཡུལ་རིགས་ཀྱི་དཔྱད་ཞིབ་ལ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ནས་དེ་ལ་དགོས་པའི་གདམ་ག་བྱ་ཐུབ།

གློ་གཟུགས་ནད་བཅོས་མ་བྱས་ན་ག་རེ་འགྱུར་རེད?

བཅོས་མ་བྱས་པ་ནི་ནད་མངོན་སུམ་དུ་འཕར་བ་དང་ཚེ་སྲོག་གི་ལས་སྦྱོར་ལ་ཉེས་ཚད་བྱེད་ཐུབ། དུས་མཐར་མ་འགྱོས་པའི་བརྟག་ཞིབ་དང་བཅོས་ཐབས་གཏན་འཁེལ་བྱ་དགོས།

ཁྱད་ཆོས་ཚུལ།

• འཛམ་གླིང་གི་གསོ་བའི་ཚོགས་པ (WHO): Lung Cancer

• ཨ་མེ་རི་ཀཱན་ནད་ཀྱི་ཚོགས་པ (American Cancer Society): Lung Cancer

• ཨ་རིའི་ནད་སྲོག་དང་སྲོག་སྐྱོན་འཛིན་སྐྱོང་ཚོགས་པ (CDC): Lung Cancer

• ཡུ་རོབ་གི་ནད་སྨན་སྤྱི་ཚོགས་པ (ESMO): Lung Cancer Guidelines

• National Comprehensive Cancer Network (NCCN): Clinical Practice Guidelines in Oncology – Non-Small Cell Lung Cancer

• Journal of the American Medical Association (JAMA): Lung Cancer Screening and Early Detection

སྙིང་གི་སྐྱོན་རྟགས་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་ག་རེ་ཡིན་ནམ། དུས་མཐུན་གྱི་བདེ་སྐྱོད་ལས་སྤྱོད་ཚུལ་ག་རེ་ཡིན་ནམ།

སྙིང་གི་སྐྱོན་ནི་སྙིང་གི་སྐུད་ཀྱིས་ཚེ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ནད་དང་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན་ཡིན་པས། འདི་ནི་སྨན་རིག་གི་མིང་གིས་སྙིང་གི་སྐྱོན་ནང་སྤྱོད་ཡོད་པའི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་འབྱུང་བ་དང་སྲིད་པའི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན། སྐུད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་ནི་སྐུད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་ནང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་དང་སྲིད་པའི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན། སྔོན་སྤྱོད་དང་བདེ་སྐྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་བཟོ་བའི་ཐོག་ལས་སྙིང་ལ་སྐྱོན་གི་སྐྱོན་ཉུང་བར་བཅུག་པ་བྱུང་ཐུབ་པ་ཡིན།

སྙིང་གི་སྐྱོན་གྱི་ངོ་སྤྲོད་དང་གཞི་རྒྱུ་རྐྱེན

སྙིང་གི་སྐྱོན་ནི་སྙིང་གི་སྐུད་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་དང་ནང་དུ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་ཡིན། འདི་ནི་མི་མང་ཆེ་བའི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་འབྱུང་བ་དང་སྲིད་པའི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན། སྐུད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་ནི་སྐུད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་ནང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་དང་སྲིད་པའི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན། དེ་ལས་སྙིང་གི་སྐྱོན་ནི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་འཚོ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་ལས་མ་གཏོགས། འཛམ་གླིང་གི་མི་མང་ཆེ་བའི་སྐུད་ལ་སྙིང་གི་སྐྱོན་ནི་འགྲོ་སྐྱོད་ཀྱི་འཚོ་བ་ལས་མང་ཆེ་བའི་འཚོ་བ་འབྱུང་བ་ཡིན།

སྙིང་གི་སྐྱོན་གྱི་མང་ཆེ་བའི་རྟགས་རེ་འདུག

སྙིང་གི་སྐྱོན་གྱི་རྟགས་ནི་མི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་དང་ངོ་མ་མེད་པའི་རྟགས་ཀྱིས་ཡོད་པ་ཡིན། མང་ཆེ་བའི་རྟགས་རེ་འདུག:

• ཁུང་ནག་གི་ནད་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན། ཁུང་ནག་གི་དབུས་སུ་སྡུག་གཡོན་དང་སྡུག་སྡོད་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན་ཡིན། འདི་ནི་གཡོན་ལ་དང་སྐུད་ཀྱི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན།

• དབུས་སུ་འཇོག་པའི་སྐྱོན། ཁུང་ནག་གི་སྐྱོན་དང་མཉམ་དུ་ཡོད་པ་དང་ཡང་ན་རང་གིས་ཡོད་པ་ཡིན།

• ཁོང་བའི་སྐྱོན། དེ་ལས་དཀར་པོ་དང་མང་ཆེ་བའི་ཁོང་བ་ཡིན།

• རྩིས་མེད་པ་དང་ངལ་རྩིས། སྐྱོན་གྱི་སྔོན་སྐབས་སྔོན་སྐབས་སུ་ངལ་རྩིས་འབྱུང་ཐུབ་པ་དང་འདི་ནི་བུ་མོ་རིགས་སུ་མང་བ་ཡིན།

• མི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་འཁྲུག་སྐྱོན་དང་མི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན།

• མི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• ལས་སྐྱོན་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན།

• སྙིང་གི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན།

• རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• རྐང་པ་དང་ཞོགས་པ་དང་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་འབྱུང་བ། (མང་ཆེ་བའི་སྐུད་ལ་ཡོད་པ) འདི་ཚུལ་གྱི་སྐྱོན་ནི་མང་ཆེ་བ་དང་ཉུང་བ་ཡིན་ནའང་དེ་ལས་ཁུང་ནག་གི་སྐྱོན་དང་དབུས་སུ་འཇོག་པའི་སྐྱོན་དེ་ལས་ཉུང་བ་ཡིན་ནའང་དེ་སྐབས་སུ་སྨན་རིག་གི་རོགས་རམ་འབྱོར་དགོས།

རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྙིང་གི་སྐྱོན་གྱི་རྟགས།

བུ་མོ་དང་གཞོན་ནུ་རིགས་སུ་སྙིང་གི་སྐྱོན་ནི་སྤྱིར་བཏང་ཁུང་ནག་གི་སྐྱོན་མེད་པར་འབྱུང་ཐུབ་པ་ཡིན། བུ་མོ་རིགས་སུ་དང་ལས་སྐྱོན་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན།

མཚན་མོ་དང་ཉལ་བའི་སྐབས་སུ་འཚོལ་བའི་ཁུང་ནག་གི་སྐྱོན་དང་སྙིང་གི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན།

སྙིང་གི་སྐྱོན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་རེ་འདུག

སྙིང་གི་སྐྱོན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་དེ་ཚུལ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་འབྲེལ་བ་ཡིན། མང་ཆེ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་རེ་འདུག:

• མི་འབྲེལ་བའི་དུས་སུ་སྤྱོད་པ།

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན། (དངུལ་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡིན་པ)

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན། (སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡིན་པ)

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན། (སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡིན་པ)

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ། (དངུལ་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན་པ)

• ནུས་པ་མེད་པའི་སྙིང་གི་ནད་ཀྱི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡིན་པ

• གཏོང་སྤྱོད་དང་དུས་རབས་སྐྱོན།

• ལོ་རྒྱུས་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན། (རྒྱུ་རྐྱེན་ལོ་རྒྱུས་དང་མཉམ་དུ་འཕེལ་བ)

• ཕོ་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན། (འོན་ཀྱང་བུ་མོ་རིགས་སུ་སྐྱོན་འཕེལ་བ) ལས་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན། དུས་མཐུན་གྱི་སྨན་རིག་ནང་ལས་སྐྱོན་ཡོད་པའི་མི་ཚུལ་གྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན།

སྙིང་གི་སྐྱོན་ནང་ངེས་པར་འཛིན་པ་གི་ཐབས་ལམ།

སྙིང་གི་སྐྱོན་ནང་ངེས་པར་འཛིན་པའི་རིགས་གཙོ་བོ་ནི་ནད་པའི་སྐུད་དང་སྐྱོན་གྱི་སྐུད་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན། དེ་རྗེས་སྐུད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན།

• སྙིང་གི་གློ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྱུང་བ་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• སྙིང་གི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• དགོས་པ་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• སྙིང་གི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

སྙིང་གི་སྐྱོན་ནང་དང་པོ་བྱེད་དགོས་པ་རེ་འདུག

སྙིང་གི་སྐྱོན་གྱི་རྟགས་འཚོལ་བའི་མི་ཞིག་གི་དུས་སུ་དུས་ཚོད་དེ་ཡིན་པ་དང་དེ་ཚུལ་གྱི་རིགས་གཙོ་བོ་རེ་འདུག:

• དེ་དག་འབྲེལ་བའི་སྨན་རིག་གི་ཞབས་ཞུ་འཚོལ་དགོས། (སྨན་ཁང་དང་ཡང་ན་སྨན་འཁོར་འཚོལ་དགོས།)

• མི་དགོས་པའི་སྐུད་ལ་བཞག་པ་དང་འགྲོ་བ་ཉུང་བར་བཞག་པ།

• རང་གིས་ཡོད་པ་ནི་སྒོ་ཕྱེ་བཞག་པ་དང་ཡང་ན་འདུག་སྐྱོན་འཚོལ་དགོས།

• སྔོན་སྤྱོད་སྨན་རིག་གིས་བསྐུར་བའི་སྨན་ལགས་སྤྱོད་ཆོག

• སྨན་རིག་གི་ཞབས་ཞུ་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ་རིགས་གཙོ་བོ་བྱེད་དགོས། སྐྱོན་གྱི་དུས་སུ་མཐར་ཕྱིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་གི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་ཉུང་བར་བཅུག་པ་དང་ཚེ་སྐྱོད་ཀྱི་ཉེན་ཁ་འཕེལ་བ་ཡིན།

སྙིང་གི་སྐྱོན་ནང་དུས་མཐུན་གྱི་བདེ་སྐྱོད་ལས་སྤྱོད་ཚུལ།

དུས་མཐུན་གྱི་སྨན་རིག་ནང་སྙིང་གི་སྐྱོན་གྱི་བདེ་སྐྱོད་ནི་ནད་པའི་སྐུད་དང་སྐྱོན་གྱི་སྐུད་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན། བདེ་སྐྱོད་ནི་མང་ཆེ་བའི་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན།

• དེ་དག་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• སྔོན་སྤྱོད་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• དགོས་པ་ཡོད་པའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• ཚེ་སྐྱོད་ཀྱི་ཉེན་ཁ་འབྱུང་བ་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ། བདེ་སྐྱོད་ཀྱི་སྐུད་ལ་སྤྱོད་པ་དང་སྨན་རིག་གི་བསྐུར་བའི་སྨན་ལགས་སྤྱོད་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན།

སྙིང་གི་སྐྱོན་ནས་སྐྱོན་འབྱུང་བ་བཟོ་བའི་ཐབས་ལམ།

སྙིང་གི་སྐྱོན་འབྱུང་བའི་ཉེན་ཁ་མང་ཆེ་བ་དང་ཚེ་སྐྱོད་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ཉུང་བར་བཅུག་པ་བྱེད་པ་ཡིན།

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• མི་འབྲེལ་བའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• དགོས་པ་ཡོད་པའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• དགོས་པ་ཡོད་པའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ།

• དགོས་པ་ཡོད་པའི་སྐུད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྐྱོན་འབྱུང་བ། འདི་ཚུལ་གྱི་སྐྱོན་ནང་སྙིང་གི་སྐུད་ལ་སྐྱོན་ཉུང་བར་བཅུག་པ་དང་ཚེ་སྐྱོད་ཀྱི་ཉེན་ཁ་འཕེལ་བ་ཡིན།

ཉེར་སྤྲོད་བྱེད་པའི་དྲི་བ་མང་བ

སྙིང་གི་སྐྱོན་ག་ནས་མང་བ་འབྱུང་གི་རེད།

སྙིང་གི་སྐྱོན་ཉིན་ལོ་འཕེལ་བའི་སྐབས་སུ་འཕེལ་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་རིགས་སུ་སྦྱར་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་།sigara nang sridul ba lugsam lta bu dngos rgyu'i byed rgyu rnams la brten nas gzhon pa'i rtsod pa rnams la'ang mthong bar 'gyur ro.

phyi ma'i nad tshad med par snying gi nad 'gyur bar nus sam?

yin. khyad par du bud med rnams dang, snying nad can rnams dang, rgan pa rnams la snying gi nad, phyi ma'i nad tshad med par kyang byung bar 'gyur ba yin. rtsang dbang med pa, dbugs dka' ba, snying rlung 'gyur ba'am rkang pa rgyab kyi nad lta bu'i rtags pa mi thun pa la dgongs dgos so.

snying gi nad mtshan mo'am nyal ba'i tshe'ang byung bar nus sam?

yin, snying gi nad rnams nyal ba'i tshe'am nam yang snga phyogs su byung bar 'gyur ba yin. nyal ba nas phyi ma'i nad tshad, snying rlung 'gyur ba'am rmongs pa lta bu'i rtags pa dang bcas nas sad pa rnams la lus dpyad bya ba la dus ma 'tshams par 'jug dgos so.

bud med rnams la snying gi nad kyi rtags pa pho mi rnams las khyad par du yod sam?

bud med rnams la phyi ma'i nad tshad bzhin du ma yin par, rtsang dbang med pa, rkang pa rgyab dang phyi nang gi nad, dbugs dka' ba, snying rlung 'gyur ba lta bu'i khyad par can gyi gnas tshul mthong bar 'gyur ba yin.

snying gi nad dang 'khrul bar nus pa'i gnas tshul gang yin?

phyi nang gi nad, sems 'khrugs pa'i nad, rus pa dang rkang pa'i nad, rgyun ma gtogs pa'i nad dang, snying gi nad dang 'dra ba'i rtags pa byed pa'i nad rnams yod do. the tshom byung na ni lus dpyad bya ba dgos so.

snying gi nad byung ba'i tshe sman rtsi za dgos sam?

khyod kyi sman pa'i dpon po'i bka' bzhin dang, dug pa med na, myur du ro za ba'i sman rtsi za ba kha cig la phan 'gyur bar nus pa yod do. 'on kyang thams cad la lus dpyad bya ba gtso bor byed dgos so.

snying gi nad rjes su rnam par dag pa thams cad thub pa yod sam?

snga phyi lus dpyad thob pa'i nad can rnams kyi che chung, 'thad pa'i gso dpyad dang lugs sbyor gyi 'gyur bcos bcas nas gso ba'i srog 'tsho thob bar nus pa yod do. 'on kyang kha cig la rtag tu snying gi las byed nus pa nyams pa byung bar 'gyur bar nus so.

gzhon pa rnams la snying gi nad byed rgyu'i gnas tshul gang yin?

gzhon pa rnams la sigara, cholesterol mtho ba, lus tshad cher, lus 'gyur ba med pa, kha cig skye ba nas byung ba'i rtsa ba'i khul pa'i 'khrul pa rnams snying gi nad byed rgyu yin.

snying gi nad las skyabs su 'tshol ba'i phyir zas kyi tshul la ga ci la dgongs dgos?

so, 'bras bu, rtsa ba rdzogs pa, nya dang gso ba'i mar la yid ches dgos; mar tsha ba dang mar gyur ba, tsal dang shel za ba nyung bar byed dgos so.

snying gi nad rjes su rtsed len ga tshe nas byon dgos?

snying gi nad rjes su rtsed len gyi skor ni, dpon po'i dpyad pa'i 'og tu dang rang gi snying gi khyad par bzhin du byon dgos so.

snying gi nad thob pa'i mi zhig gso tshang la ji tsam dus bzhin bzhugs dgos?

dus de ni, nad kyi drag po dang byed pa'i gso dpyad la brten nas 'gyur ro. mang po'i dus ni nyin gcig nas zhag bdun bar gso tshang la bzhugs dgos 'gyur ro.

rigs kyi mi tshang la snying gi nad yod na ga ci byed dgos?

rigs kyi lo rgyus ni khyad par can gyi risk yin. sigara mi za ba, gso ba'i zas za ba, rtsed len rgyun du byed pa dang dgos na snying gi dpyad pa rgyun du byed dgos so.

sdug bsngal snying gi nad byed rgyu yin sam?

dus ring du sdug bsngal yod na, nye bar snying gi nad kyi risk gong du 'gyur bar nus so. sdug bsngal las 'bral ba'am yang dag pa'i 'thabs byed pa phan 'gyur bar 'gyur ro.

rgyun khungs

• 'dzam gling gi gso dpyad tshogs pa (World Health Organization, WHO): Cardiovascular diseases (CVDs) Fact Sheet.

• Amerika'i Snying gi Tshogs pa (American Heart Association, AHA): Heart Attack Symptoms, Risk, and Recovery.

• Yorop pa'i Snying gi Tshogs pa (European Society of Cardiology, ESC): Guidelines for the management of acute myocardial infarction.

• US Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Heart Disease Facts.

• New England Journal of Medicine, The Lancet, Circulation (dpyad pa'i sman rig gi tshogs pa).